یک فعال اقتصادی اعتقاد بر این دارد که سند همکاری ایران و چین ممکن است در سرنوشت برجام و لغو تحریم‌ها موثر باشد و غرب را به سمت ایران متمایل کند ولی در این میان لازم است که ایران با استفاده از شرایط موجود، وضعیتی را رقم بزند که بتواند با کارت چین و آمریکا و اروپا برای تقویت و تامین منافع ملی استفاده کند.
سیدحمید حسینی عضو ارشد اتاق بازرگانی در گفت‌وگو با «انتخاب» در پاسخ به این پرسش که سند همکاری ایران و چین چه فرصت‌هایی را در عرصه‌های مختلف برای کشور می‌تواند فراهم کند، گفت: قطعا این سند همکاری فرصت‌ها و ظرفیت‌های خوبی را برای کشور فراهم کند. به هرحال چین امروز بزرگترین و قوی‌ترین قدرت اقتصادی در جهان است و همکاری با چنین قدرتی می‌تواند برای ایران فرصت‌هایی را به ویژه در زمینه اقتصادی و تجاری فراهم کند.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: چین از سال‌ها پیش این هدف را در پیش گرفت تا به نوعی کارخانه و تولیدکننده جهان باشند که در این هدف موفق بودند و به این جایگاه رسیدند ولی بعد از مدتی آنان با کمبود منابع انرژی و طبیعی و مواد اولیه مواجه شدند و به همین دلیل دنبال ظرفیت‌هایی برای تامین این نیازها رفتند. از جمله اینکه در کشورهایی مانند ایران کارخانجات و فعالیت‌های خودشان را در پی بگیرند و از این طریق هم نیاز خودشان را تامین کنند و هم در قالب همکاری شرایط بهتری را رقم بزنند. من فکر می‌کنم که این تغییر نگرش می‌تواند برای ایران هم یک فرصت و ظرفیت خوبی را رقم بزند.
وی افزود: چینی‌ها نشان دادند که در زمینه‌های مختلفی از جمله صنایع معدنی، مخابرات، خودرو، پتروشیمی – البته بیشتر در بحث بازار و فروش- و همین طور راه‌آهن و مترو – که سابقه همکاری با ایران داشتند- توانایی بالایی داشته و می‌توانند ظرفیت‌های خوبی را برای ایران در قالب این سند همکاری ۲۵ ساله ایجاد کنند.
حسینی با بیان اینکه سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین می‌تواند لنگری برای موازنه وضعیت تجارت ایران در عرصه جهانی باشد، گفت: این سند همکاری می‌تواند در سرنوشت برجام و لغو تحریم‌ها موثر باشد. بر این اساس که چون غرب به ویژه آمریکا با چین و حتی روسیه درگیر رقابت است، احتمالا در همین زمان کنونی ترجیح می‌دهد که از طریق برجام و لغو تحریم‌ها ایران را از سمت چین و روسیه دور نگه داشته و به سمت خودش نزدیک کند. همچنانکه پیشتر هم مطرح شد چینی‌ها به دلیل مطرح شدن دوباره مساله برجام عجله‌ای برای امضا این سند همکاری با ایران ندارند.
وی افزود: ما حتی در این مدت از سوی برخی اصولگرایان و حتی برخی از اعضای مجمع شنیدیم و این ادعا را داشتند که چینی‌ها ترجیح می‌دهند با دولت بعدی ایران که شاید اصولگرا باشد، سند همکاری را امضا کنند ولی بعدا و با توجه به مذاکرات آلاسکا و مواضع غرب علیه چین و تحریم پکن، چینی‌ها مجاب شدند که سند همکاری با ایران را جدی‌تر دنبال کنند.
این کارشناس اقتصادی همچنین در پاسخ به این پرسش که سند همکاری ایران و چین نیازمند چه الزامات و مقدماتی است و آیا fatf یا تحریم‌ها مانع اجرای این سند همکاری نمی‌شود، تصریح کرد: این مساله تاحدود زیادی بستگی به چینی‌ها دارد. چین هرچقدر تحت فشار غرب و آمریکا باشد، قطعا سخت‌گیری کمتری در قبال ایران برای اجرا و رعایت قوانین تجاری جهانی به کار خواهد بست ولی اگر غرب به دنبال تعامل با چین باشد، چینی‌ها دنبال این خواهند رفت که این قوانین تجاری جهانی را جدی‌تر دنبال کنند.
حسینی تصریح کرد: اقتصاد چین آنقدر بزرگ است که ایران در همین دوران بخشی از تحریم‌ها را در چین دور زد. شاید برخی فکر کنند که ایران تحریم‌ها در داخل کشور دور می‌زند ولی واقعیت این است که تحریم‌ها در بازار چین یا امارات یا ترکیه یا عراق و … دور زده می‌شود. بنابراین ما راه‌های زیادی برای همکاری با چین داریم ولی قطعا اگر دنبال همکاری و تعامل با جهان هستیم و می‌خواهیم غل و زنجیر را از پای خودمان باز کنیم باید این موانع و الزامات از جمله fatf را اجرا و رعایت کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا زمان آن نرسیده که ایران توامان با همکاری با چین ، تعاملات و عادی‌سازی روابط خودش را با غرب در پیش بگیرد تا مهره بازی غرب یا شرق در تعاملات جهانی نباشد، تصریح کرد: دقیقا امروز زمان آن است که ما با کارت دیگران بازی کنیم. ما امروز باید یک رویه دیگری را در پیش بگیریم تا در مواقع مختلف برای تامین منافع ملی خودمان با کارت چین یا اروپا یا آمریکا و … بازی کنیم. ما با موقعیت ژئوپولتیک خوبی که در منطقه داریم می‌توانیم به خوبی به این مساله ورود کنیم و با کارت دیگران امتیازات بیشتری بگیریم و در این میان اگر برجام هم به نتیجه برسیم، شرایط بهتری پیش روی ما خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: یکی از مقدمات و الزامات این هدف آن است که ما وارد توافق نامه‌های تجاری جهانی شویم که اگر این اتفاق خیلی زودتر رخ داده بود، امروز درگیر این مساله نبودیم که fatf را رعایت کنیم یا کنار بگذاریم. متاسفانه ما آدم‌های جو زده‌ای هستیم. ما یک روز از ارز دیجیتال به دلیل آنکه می‌توانیم از طریق آن تحریم‌ها را دور بزنیم استقبال می‌کنیم ولی فردای آن روز که صحبت از کمبود برق به میان می‌آید، همان ارز دیجیتال مصداق کفر و ابلیس می‌شود و همه به دنبال مقابله با آن می‌روند.
وی تصریح کرد: واقعیت این است که ما با این قوانین داخلی که عموما کارشناسی و تخصصی نبوده و بیشتر ماهیت امنیتی و سیاسی دارند در عرصه تجاری و اقتصادی به جایی نخواهیم رسید. من امیدوارم که ما بتوانیم با پایبندی به این سند همکاری و اجرای درست آن بتوانیم به فرصت‌های خوبی برسیم. ما اگر خیلی زودتر وارد توافق‌های تجاری جهانی شده بودیم بسیاری از مباحث امروز حل شده بودند. اما امروز شاهد هستیم که نظام بانکی ما برای ۵۰ سال پیش است و ما با همین نظام بانکی می‌خواهیم در عرصه جهانی موفق باشیم.
حسینی خاطرنشان کرد: بعد از انقلاب اسلامی در جهان یک انقلاب تجاری رخ داد که اهمیت آن کمتر از انقلاب صنعتی نبود ولی متاسفانه ما از این تحول جهانی جا ماندیم و به همین دلیل است که از خیلی از کشورهایی که قبل انقلاب از ما خیلی عقب‌تر بودند، جا ماندیم . من امیدوارم که در این تحولات جدید بتوانیم مشکلات سابق را تکرار نکنیم.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: من اعتقاد دارم که ضمن استقبال از امضای سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین، ما باید یادمان باشد که همین چین در مواردی عملکرد خوب و موفقی در قبال ایران نداشت. مضاف بر اینکه چین در همه ابعاد و زمینه‌ها لزوما توانایی بالاتری از ما ندارد و بر همین اساس ما نباید در همه ابعاد و زمینه‌ها راه را برای چین باز بگذاریم و خودمان را عقب بکشانیم.
ثبت دیدگاه