ترامپ یا بایدن؛ کلید مناظره دست کیست؟

جمهوریخواه یا دموکرات؟ «ترامپ» یا «بایدن»؟ کدام یک از نخستین مناظره دو نامزد انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، ظفرمند بیرون خواهد آمد؟ آیا جدال نفس‌گیری که بامداد چهارشنبه، میان دو دلباخته کاخ سفید می‌گذرد؛ تأثیری در میزان آرای مردمی به نفع یا ضرر هر یک از آنها خواهد داشت و اساساً مردم در تماشای جنگ لفظی دو مدعی قدرت به دنبال چه ویژگی‌هایی هستند که می‌تواند راهگشای آنها در انتخاب رئیس‌جمهور آتی آمریکا باشد؟

در ساعت ۴:۳۰ بامداد چهارشنبه به وقت تهران (برابر با ۲۱ الی ۲۲:۳۰ سه‌شنبه به وقت آمریکا)، پردیس مشترک دانشگاه «کیس وسترن رزرو» و «کلینیک کلیولند» ایالت اوهایو، شاهد زورآزمایی «دونالد ترامپ» نامزد جمهوریخواه و «جو بایدن» حریف دموکرات خواهد بود.

بعد از آنکه ماه‌ها از فاصله دور برای هم خط و نشان کشیدند و انگشت تهدید تکان دادند که چنین و چنان می‌کنیم، این نخستین بار خواهد بود که آنها یک تنه و بدون برخورداری از حمایت کارمندان ستادهای انتخاباتی‌شان، چشم در چشم می‌ایستند؛ و اگرچه باید در شب مناظره بیدار بود و به تماشای نبردشان نشست، گمانه زنی درباره آنچه که میانشان رخ می‌دهد؛ از هم‌اکنون وسوسه‌ای مقاومت‌ناپذیر است.

البته این اولین و آخرین مصاف ترامپ و بایدن پیش از ورود به آوردگاه ۳ نوامبر- که در آن اختیار تصمیم‌گیری را در دو سطح عمومی و اختصاصی به مردم و نخبگان ایالتی (الکترال کالج‌ها) واگذار می‌کنند- نخواهد بود.

آنها پنجشنبه ۱۵ اکتبر (۲۴ مهر) در «میامی» فلوریدا و پنجشنبه ۲۲ اکتبر (اول آبان) در «نشویل» تنسی، درست در همان ساعت مقرر ۲۱ الی ۲۲:۳۰ به وقت محلی، به مصاف هم می‌روند حال آنکه در این میان، «سالت لیک سیتی» ایالت یوتا نیز در تاریخ ۷ اکتبر (۱۶ مهر) میزبان نبرد معاونین شأن خواهد بود.

با این همه، آنچه که بامداد چهارشنبه میان ترامپ و بایدن خواهد گذشت؛ در جهت‌دهی به حس و حال مردم و فضای انتخاباتی آمریکا، تأثیری بسزا خواهد داشت و به نامزدها هم فرصتی می‌دهد تا اشراف بیشتری به نقاط ضعف و قدرت خود پیدا کنند.

این رویداد سیاسی که البته نوعی تسویه حساب شخصی هم تلقی خواهد شد از سوی شبکه‌های «ان‌بی‌سی»، «ای‌بی‌سی»، «سی‌بی‌اس»، «سی‌ان‌ان»، «فاکس نیوز» و «سی- اسپن» پوشش داده می‌شود و اجرای آن هم به عهده «کریس والاس» مجری ویژه برنامه یکشنبه فاکس نیوز است.

البته در اینکه فاکس نیوز شبکه محبوب ترامپ با گرایش جمهوریخواه است شکی نیست حال آنکه والاس به رغم تفکر حاکم بر این شبکه تلویزیونی، دموکرات است و انتخاب او هم با این توجیه بوده که به دور از تعصب، عدالت را درباره طرفین رعایت خواهد کرد.

نام آنچه را که بامداد چهارشنبه رخ خواهد داد می‌توان مناظره، جدال و حتی تسویه حساب گذاشت اما با توجه به اینکه ترامپ و بایدن رقابت تنگاتنگی را در ایالات کلیدی تجربه می‌کنند؛ پیش‌بینی اینکه در نهایت اسم چه کسی از گردونه انتخابات خارج شود؛ امری دشوار تلقی می‌شود. با این حساب، از آنجا که به دور از حمایت کارمندان ستاد انتخاباتی، مناظره مخاطراتی دارد و چهره نسبتاً واقعی‌تری از هر دو طرف به نمایش می‌گذارد؛ می‌توان آن را به نوعی قمار سیاسی تشبیه کرد که در آن سرنوشت بازی به کارت‌های برنده‌ای بستگی دارد که در روند پرسش و پاسخ، لفاظی‌ها و بعضاً تهدیدها رو می‌شود.

باز شکاری در تعقیب کبوتر؛ ترامپ تند نرو

اغلب رأی دهندگان آمریکایی درباره شخصیت نامزدهای انتخاباتی تعصب دارند و به طور مشخص آنهایی را می‌پسندند که تسلط بیشتری روی ذهن مخاطب دارند و جسورانه‌تر رفتار می‌کنند. به عبارت دیگر، ترجیح‌شان آن است که رئیس‌جمهورشان بیش از آنکه فردی تحلیلگر، آرام و سیاستمدار باشد؛ توانایی به هیجان آوردن آنها را داشته باشد.

در همین راستا، بیش از یک سوم رأی دهندگان از مناظرات به عنوان فرصتی برای ارزیابی ویژگی‌های شخصیتی و محک زدن توانایی نامزدها برای اداره کشور استفاده می‌کنند. برای آنها رسیدن به این استنباط که «فلانی دغدغه‌های مرا می‌فهمد» یا «به نظر از مسائل سر در می‌آورد»؛ در مقایسه با اینکه یک نامزد انتخاباتی بتواند در یک بازه زمانی ۶۰ تا ۹۰ دقیقه، یک بند آمار و ارقام تحویلشان دهد و اطلاعاتش را به رخ بکشد؛ از اهمیت بیشتری برخوردار است.

فارغ از گرایش حزبی نامزدها، از بعد از دوره زمامداری «جیمی کارتر» به این سوی، این عوام‌گرایی و میل به انتخاب شخص قاطع‌تر، همواره نقشی تعیین کننده در انتخاب رئیس جمهور آمریکا داشته است.

در باب مثال، چهره‌ای که ترامپ از خود به نمایش می‌گذارد بی‌شباهت به یک باز شکاری نیست: تهاجمی، برخوردار از اعتماد به نفس کاذب، گستاخ و مطالبه‌گر. نکته قابل توجه آن است که وی یک شخصیت چند وجهی ندارد بنابراین دموکرات‌ها نباید به این امید ببندند که در جایی از وجود ترامپ یک کبوتر نرم خو آشیانه کرده که می‌توان برایش دانه پاشید و روی نقطه ضعف‌هایش حساب باز کرد. اهل دغل بازی هم هست و هروقت یکی از حرف‌هایش دردسرساز می‌شود؛ با پررویی از واژه «شوخی کردم» استفاده می‌کند.

در مقابل، بایدن را داریم که وقتی به حرف می‌آید؛ اختیار زبانش را از دست می‌دهد و در اصطلاح، به گاف دادن معروف است. البته از آنجایی که ۳۶ سال سناتور ایالت «دلاور» بوده است قطعاً مناظره‎ گر خوبی است و با حمایت از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ نشان داد که جنگ‎طلب هم هست اما از قضا، در لایه زیرین وجودش یک کبوتر بی دست و پا نیز جا خوش کرده که به دلیل کهولت سن و مرگ پسر جوانش، فرصت جولان پیدا کرده است. در این میان، حزب دموکرات نیز برای آنکه تندخویی و بدزبانی ترامپ را در نظر مخاطب آمریکایی بیش از پیش غیرقابل تحمل جلوه دهد؛ روی ادب و متانت ظاهری این کبوتر بی‌دست و پا حساب باز می‌کند و به آن بال و پر پرواز می‌دهد.

اما سوال این است که آیا مردم آمریکا که در سال‌های اخیر اسیر موج پوپولیستی هستند، افسار کشور را به دست فردی می‌سپارند که از سوی حریف به ناتوانی و عدم قاطعیت متهم است؟

ترامپ دائماً بی دست و پایی و فراموشکاری بایدن را به رخ می‌کشد و او را «جو خواب‌آلود» صدا می‌کند. او حتی قابلیت ذهنی بایدن را هم زیر سوال برده و می‌گوید رقیب دموکرات به مدد داروهای مخدر خود را سرپا نگه می‌دارد.

پس در اینجا، قدرت‌نمایی ترامپ «کارت برنده» او در مقابل بی دست و پایی حریف است. اما این کارت چه مدت اعتبار دارد و اصطلاحاً در چه شرایطی می‌سوزد؟