یک ماهی می شود هر شب نام «خانه امن» را می شنویم و سریال امنیتی با این عنوان میلیون ها ایرانی را پای جعبه جادویی می نشاند. اما قطعا خیلی ها نمی دانند خانه امن فقط نام یک سریال تلویزیونی نیست.بسیاری از زنان ایرانی نمی دانند سازمان بهزیستی 23 خانه امن در کشور دارد و سرقفلی همه این خانه ها را به نام زنان بی پناه زدند.
پخش سریال خانه امن از رسانه ملی بهانه ای شد برای معرفی خانه های امن به زنان خشونت دیده. زنانی که ممکن است به دلیل اعتیاد یا اختلالات روانی همسر، مورد خشونت جسمی و روانی قرار بگیرند و جان و روح خودشان و فرزندانشان در امان نباشد و از آنجا که ممکن است نه قوم و خویشی داشته باشند و نه دوست و آشنایی ، خودشان و فرزندانشان را آواره پارک و خیابان کنند و ده ها آسیب دیگر تهدیدشان کند، بی خبر از اینکه خانه امنی هست و پناهی که می توانند تا بهبود شرایط در آن آرام و قرار بگیرند.
سال 93 بود که متولیان سازمان بهزیستی تصمیم گرفتند برای اسکان موقت زنان تحت خشونت خانگی خانه هایی به نام «خانه امن» را تشکیل دهند. اگر می خواهید بدانید در خانه امن زنان چه می گذرد گفت و گوی خبرگزاری فارس را با دکتر«فرزانه امیریزدانی»،؛ مسئول طرح خانه امن دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور بخوانید.
* از فلسفه تشکیل خانه امن بگویید؟ چه شد که سازمان بهزیستی تصمیم به راه اندازی این مراکز گرفت؟
تا قبل از سال 93 در مراکز مداخله در بحران سازمان بهزیستی، همه زنانی که به دلایل مختلف اجتماعی و خانوادگی جایی برای ماندن نداشتند و در خطر بودند در کنار هم به صورت موقت زندگی می کردند. یعنی زنان خشونت دیده خانگی در کنار زنان آسیب دیده و خیابانی بودند. سال93 سازمان تصمیم به جداسازی مرکز اسکان این دو گروه گرفت و برای زنان در معرض خشونت خانگی خانه امن را راه اندازی کرد. از آنجا که در بحث خشونت های خانگی مادر به همراه کودک ترک منزل می کند و این مادران همراه فرزندانشان در کنار سایر گروه های زنان آسیب دیده نگهداری می شدند، این جداسازی ضرورت داشت.
در خانه امن به روی زنان خشونت دیده باز است
زنانی که در خانه مورد آزار و خشونت خانگی قرار می گیرند و شرایطی برای آنها پیش می آید که خودشان و فرزندانشان در محیط خانه امنیت جانی و روانی ندارند و بعد از بیرون از آمدن از خانه هم جایی برای ماندن ندارند می توانند وارد خانه امن شوند. پدیده خشونت خانگی (domestic violence) هر نوع عمل خشونت‌آمیز مبتنی بر جنسیت است که منجر به آسیب جسمی، جنسی و روانی به زنان می شود. این آسیب در حال حاضر در تمام کشورهای دنیا اعم از توسعه یافته و درحال توسعه وجود دارد و یکی از مسائل مهم اجتماعی و خانوادگی است.
نه گرمخانه است نه خوابگاه؛ اینجا خود خود خانه است/نشانی خانه های امن محرمانه است
خانه امن همان طور که از نامش پیداست، مکان و محلی امن برای حضور زنان آسیب دیده است که نه شبیه خوابگاه است نه شبیه گرمخانه هایی که کارتن خواب ها یا افراد بی پناه در آن شب را به صبح می رسانند. این خانه ها شبیه همه خانه های این شهر هستند. تابلو ندارند و مشخصات آنها مثل سایر مراکز مداخله در بحران در اختیار همه مردم نیست. زنانی که در این خانه ها زندگی می کنند یک زندگی عادی دارند. نشانی خانه های امن فقط در اختیار سازمان بهزیستی، مقامات قضایی و نیروی انتظامی قرار دارد. یعنی حتی همسایه ها هم نمی دانند این خانه زیرنظر سازمان بهزیستی است و اهالی اش زنان خشونت دیده هستند.
راهنمای خشونت دیدگان خانگی
خانه امن پذیرش مستقیم ندارد. ببینید زنی که همسرش اختلال روانی دارد، معتاد است یا به هر دلیل دیگری وی را مورد ضرب و شتم قرار می دهد و زن احساس می کند اگر در خانه بماند جانش در خطر است می تواند مهمان خانه امن شود ،اما قبل از آن باید مراحلی را طی کند. می تواند با 123 یا اورژانس اجتماعی تماس بگیرد و موضوع را اطلاع دهد، گروه سیار 123 به نشانی که زن اعلام می کند می روند، ورود به خانه با همراهی نیروی انتظامی و هماهنگی ضابط قضایی انجام می شود. مددکار شرایط را بررسی می کند و اگر خشونت خانگی تایید شود زن به همراه فرزندانش به مراکز مداخله در بحران منتقل می شود.
البته ممکن است این زنان نه به صورت خود معرف که توسط نیروی انتظامی به سازمان بهزیستی معرفی شوند. پس از پذیرش اولیه در مرکز مداخله در بحران، یک گروه شامل رییس مرکز، روانشناس، روانپزشک، مشاور حقوقی و مددکار اجتماعی وضعیت خانوادگی زن خشونت دیده و شرایط جسمی و روحی خودش را بررسی می کنند و اقداماتی را انجام می دهند از جمله تلاش برای اصلاح رفتار آزاردهنده، بررسی امکان بازگشت فرد آسیب دیده به خانه. اگر به هر دلیلی از جمله آسیب جسمی و روحی زن، اختلال روانی مرد، اعتیاد به مصرف مواد روان گردان و یا هر دلیلی که جان زن و فرزندان را در خانه تهدید کند، شرایط برای بازگشت در کوتاه مدت فراهم نباشد، زن خشونت دیده با حکم قضایی به خانه امن منتقل می شود. فرزندان پسرتا 12 سال و فرزندان دختر هم همراه مادر در خانه امن پذیرش می شوند.
بمانید تا اوضاع رو براه شود
طبق دستور العمل سازمان بهزیستی زنان خشونت دیده از 2 تا 4 ماه می توانند در خانه امن زندگی کنند و اگر تیم تخصصی تشخیص دهد که شرایط برای بازگشت این فرد به خانه فراهم نیست و ممکن است زن و فرزند، امنیت جسمی و روانی نداشته باشند این دوره تمدید می شود. ما مددجویانی داشتیم که تا یک سال در خانه امن حضور داشتند.
خیرانی که 15 خانه امن تاسیس کردند
23 خانه امن داریم. اوایل، 8 مرکز اسکان موقت ما تبدیل به 8 خانه امن دولتی در کشور شد، اما با توجه به ظرفیت محدود پذیرش خانه ها این تعداد کافی نبود و برای توسعه خانه امن نیاز به ورود بخش غیردولتی و موسسه های خیریه داشتیم. در سال 95 با تصویب ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، با واگذاری این خدمت به موسسه های غیر دولتی واجد شرایط موافقت شد و در حال حاضر 15 خانه امن ما توسط بخش غیر دولتی اداره می شود. اولین خانه امن غیردولتی در استان مرکزی راه اندازی شد.
ما دراستان تهران 3 خانه امن داریم که دو خانه ما دولتی است و یک خانه توسط بخش غیردولتی اداره می شود.
هر خانه امن ظرفیت پذیرش 10 مادر با فرزندانش را دارد.
ثبت دیدگاه