وقتی سردار دل‌ها هدف ترورِ اشرار و اراذل استکبار قرار گرفت به سرعت تولید فیلم با موضوع “حاج قاسم سلیمانی” سوژه فضای مجازی شد و حتی بسیاری نام‌های متعددی را برای ساخت این سریال یا فیلم سینمایی به میان آوردند. برای بسیاری هنوز این سؤال مطرح است که اولین کار داستانی و نمایشی “حاج قاسم” در سینما یا تلویزیون را چه کسی می‌سازد؟ حتی خبرهایی در فضای مجازی منتشر شد که نام “ابراهیم حاتمی‌کیا” را به عنوان سازنده آوردند؛ چرا که به قولِ محمد خزاعی تهیه‌کننده سینما و تلویزیون، بعد از مبارزه با داعش پیشنهاد ساخت فیلم سینمایی ایشان مطرح شده بود اما “حاج قاسم” مخالفت کرد.
او در جریان گپ و گفت با خبرنگار خبرگزاری تسنیم به دیدار رهبر انقلاب اشاره کرد و گفت: در دیدار خصوصی با ابراهیم حاتمی‌کیا خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم. آقا ابراهیم به حضرت آقا گفتند من خیلی دوست دارم فیلم زندگی حاج قاسم را بسازم اما ایشان به هیچ عنوان راضی نمی‌شود. حضرت آقا هم گفتند ایشان خیلی مشغله دارند و شاید دلیلش همین است؛ شما قدری صبر کن! بعد از آن سردار وحید هم گفتند می‌خواهید برویم خانه حاج قاسم و جلسه بگذاریم تا راضی‌شان کنیم اما ایشان هیچ رغبتی ندارند.
خبر دیگری که توجه فضای مجازی را به خودش جلب کرد پیشنهاد بهروز افخمی برای ساخت سریالی درباره “حاج قاسم سلیمانی” بود. او در برنامه “نقد سینما” اعلام کرد اگر برای ساخت سریال “رعد و برق” متعهد نبودم که به‌صورت شبانه‌روزی وقتم را می‌گیرد و اگر همین الان تلویزیون و سیمافیلم اجازه می‌داد حاضر بودم سریال “رعد و برق” را زمین بگذارم و سراغ ساخت سریالی برای نمایش ارتباط و رفاقت ابومهدی المهندس و سردار سلیمانی می‌رفتم که از هم‌اکنون می‌دانم داستان جذابی هم از آن درمی‌آمد. با وجود اینکه سریال “رعدوبرق” آماده است، اما در این لحظه این آمادگی را برای ساخت چنین سریالی دارم.
نام محمدحسین لطیفی کارگردان سینما و تلویزیون هم در فضای مجازی مطرح شده بود و او در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری تسنیم به نکته قابل توجهی اشاره کرد: گمانه‌زنی‌ها شروع شده و بسیاری می‌خواهند که برای “حاج قاسم” فیلم بسازند اما کسی که از همه محق‌تر است و این سردار سرافراز را می‌شناسند ابراهیم حاتمی‌کیا است. بهتر است این اتفاق بیفتد و این اثر سینمایی را حاتمی‌کیا بسازد. معتقد نیستم هرکسی این کار را بسازد؛ چون او بیش از فیلمسازان دیگر حاج قاسم را درک کرده و با او زندگی کرده است. در سینما همه مقاطع زندگی حاج قاسم را نمی‌توانیم ببینیم؛ آنقدر ابعاد آن گسترده و زیادند؛ سریال قاعدتاً حق مطلب را بیشتر ادا می‌کند. ابعاد این قهرمان ملی زیادتر است و نیاز به شناساندن دارد. حاج قاسم آنقدر دستاورد دارد که صدها فیلم سینمایی ابعادش را نمی‌تواند کاملاً نشان دهد.
فیلم سینمایی
نمایی از “شوق پرواز”
علی دارابی معاون امور استان‌های صداوسیما چندی بعد در گفت‌وگویی با خبرنگار خبرگزاری تسنیم به ساخت سریالی درباره “حاج قاسم سلیمانی” اشاره کرد و گفت: در سفری که با رئیس صداوسیما داشتیم ایشان گفتند که سریال فاخری برای شهید سلیمانی در صداوسیما ساخته شود که محور اصلی معاونت سیما خواهد بود و ما هم کمک خواهیم کرد. زیرا در استان کرمان و شبکه‌های استانی ظرفیت خوبی وجود دارد که می‌توانیم از آن بهره ببریم؛ طبیعتاً حاج قاسم، متعلق به یک استان و کشور نیست و الان متعلق به جهان بشریت و مستضعفان عالم و آزادگان جهان است؛ هرچقدر در این زمینه و قالب‌های برنامه‌ای و نمایشی کار شود کم است.
در همان روزهایی که بحث معرفی قهرمانان دینی، ملی و سرداران جنگ در تلویزیون جدی‌تر شد، با پیگیری‌های خبرنگار تسنیم مشخص شد سیما فیلم به دنبال ساخت مینی‌سریالی درباره سپهبد شهید قاسم سلیمانی است. محور اصلی این سریال عملیات آزادسازی کرکوک و ماجرای حضور شبانه حاج قاسم سلیمانی در اربیل کردستان عراق برای نجات این شهر از چنگال داعش و جلوگیری از سقوط آن است. در عین حال ساخت مینی سریال شهید مهدی باکری هم در دستور کار قرار دارد. پروژه‌ای که معاونت امور استان‌ها به دنبال تولید آن بود و حالا دوباره این پروژه به راه می‌افتد و این بار هادی حجازی‌فر کارگردانی آن را برعهده خواهد داشت.
در عین حال تلویزیون در کنار پرداختن به شخصیت‌های ملی، بومی و دینی، ساخت زندگی و رسم و زمانه‌های برخی از خائنان به کشور را نیز در دستور کار خود قرار داده است. یکی از این شخصیت‌ها، ابوالحسن بنی‌صدر است. تلویزیون قرار است به سراغ ساخت زندگی ابوالحسن بنی‌صدر در قالب مینی‌سریال برود. این سریال قرار است به بررسی شخصیت و زوایای زندگی بنی‌صدر خصوصاً خیانت او به کشور بپردازد. شخصیتی که 17 ماه رئیس‌جمهور ایران بود؛ پس از بی‌کفایتی و خیانت‌های مکرر وی به کشور، مجلس شورای اسلامی نهایتاً در 31 خرداد 1360 به عدم کفایت او برای ادامه ریاست جمهوری رأی داد و بنی‌صدر عزل شد. او چند هفته بعد به همراه مسعود رجوی – سرکرده گروهک منافقین – از ایران گریخت و به پاریس رفت. قرار است این مقاطع در سریال تلویزیونی که البته کارگردان و عواملش مشخص نشده‌اند پرداخته شود و همگان از خیانت‌های او و همراهانش، آگاه‌تر شوند.
سریال دیگری که در دستور کار قرار گرفته به “روح‌الله زم” می‌پردازد. دستگیری و ارتباطات این مدیر کانال تلگرامی ضدانقلاب سوژه‌ای جذاب برای ساخت مستند و خصوصاً سریال است. البته که در حوزه مستند، کارهایی از جمله “پرسه در مه” در دستور کار تلویزیون قرار گرفت اما در سیمافیلم تهیه یک مینی سریال در دستور کار قرار گرفته است تا در این قالب نمایشی به زندگی و شخصیت روح‌الله زم مؤسس و مدیر کانال آمدنیوز پرداخته شود و البته بیشتر به مقطع دستگیری و اعترافات این شخص بپردازد. هنوز کارگردان و تهیه‌کننده این سریال تلویزیونی مشخص نشده است اما به تناسب نوع سوژه و موضوع حتماً عوامل این سریال هم بحث برانگیز خواهد بود.
تلویزیون , شهید سپهبد قاسم سلیمانی , صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران , سریال ایرانی , سینمای ایران ,
ساخت این سریال‌های الف فاخر یا الف ویژه، نشان از روی آوردن تلویزیون به معرفی قهرمانان و افشای حقایق پشت پرده خائنان تاریخی دارد، زندگینامه‌هایی که همیشه برای مخاطب اهمیت داشته و حتماً سریال‌های پربیننده‌ای خواهند بود. اما سابقه ساخت برخی از آثار نشان می‌دهد عدم انتخاب درست تهیه‌کننده و کارگردان و در نتیجه نداشتن تئوری‌ها و مطالب پژوهشی درست، سریال‌های کم‌فروغی را در معرض نگاه مخاطب قرار داده است. متأسفانه شتاب‌زدگی در ساخت برخی سریال‌های اجتماعی و حتی طنز، تلویزیون را به سمت نوعی فرهنگ غلط کشانده که کارهای ضعیفی را به کارنامه سریال‌سازی اضافه کنند. متأسفانه کارهای الف ویژه هم آرام آرام به این رویه غلط سوق پیدا می‌کنند و حتی برخی از کارها بدون آن تحقیق و پژوهش درست و با انتخاب تهیه‌کننده و کارگردان کاربلد، حتی بودجه‌شان تعیین و پیش‌تولید را آغاز می‌کنند.
رایزنی و گمانه‌زنی برای انتخاب کارگردان این سریال و حتی ساخت فیلم سینمایی برای “حاج قاسم سلیمانی” کماکان ادامه دارد. روزی ابراهیم حاتمی‌کیا خبری که نسبت به ساخت فیلم سینمایی این شهید والامقام در فضای مجازی دست به دست می‌شود را تکذیب می‌کند و روزی هم برخی رسانه‌ها خبری می‌دهند که قدری قابل تأمل و عجیب است. نام کارگردانی را به میان می‌آورند که نه تنها هیچ کار مؤثری در فضا و حوزه فیلم‌های دفاع مقدسی در کارنامه خود ندارد بلکه سایر کارهای او نیز غالباً در فضای درام اجتماعی و دارای فضایی مأیوس‌کننده برای مخاطب بوده است. خوشبختانه پیگیری‌ها نشان می‌دهد این خبر و گمانه‌زنی از اساس اشتباه بوده است.
کار در مرحله مطالعه و پژوهش است؛ این یادداشت هم به همین مناسبت منتشر می‌شود که در انتخاب کارگردان و عوامل سریال آنقدر ظرافت به خرج داده شود تا پروژه ملی ساخت سریال “حاج قاسم” به عاقبتِ برخی از کارهای تلویزیونی دچار نشود. ساخت کارهای پرتره، آنقدر باید تحقیق و پژوهش‌هایش و کارگردان و عواملش در دایره اصول و حرفه‌ای‌گری، پیش برود که “حاج قاسم” و خدماتش، را همگان به درستی مشاهده کنند. همچون زمانی که سریال “سیمرغ” برای ادای احترام به دو شهید بزرگوار و والامقام کشوری و شیرودی ساخته شد و یا حتی “شوق پرواز” که توانست رضایت خانواده معظم این شهدا را جلب کند.
تلویزیون , شهید سپهبد قاسم سلیمانی , صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران , سریال ایرانی , سینمای ایران ,
مشکلی که در سینما و تلویزیون وجود دارد، معرفی قهرمانان و حتی ضدقهرمانان است؛ روایت‌ها جهان‌شمول و جامع نیستند و تهیه‌کنندگان و فیلمسازانی بر سر کار می‌آیند که بیش از تأثیرگذاری، مخاطب را درگیرِ نگاه کاریکاتوری خودشان می‌کنند. در صورتی که اولین سریال یا فیلم نمایشی نامطلوب از قهرمان یا حتی ضدقهرمان باعث می‌شود معرفی نادرستی از آن شخصیت به جامعه انتقال پیدا کند. گاهی اوقات در ساخت مستند و یا سریال و حتی فیلم برخی از این تولیدکنندگان طوری اغراق اتفاق افتاده که آن فرد به قهرمانی تبدیل شده است.
سعید مستغاثی کارشناس و منقد سینما و تلویزیون اعتقاد دارد برای نمایشِ قهرمان یا خائن واقعی باید تحقیق و پژوهش‌های گسترده‌ای صورت بگیرد؛ در واقع این نوع سریال‌ها نیازمند شگفتانه ویژه‌ای‌اند. نباید با وجوه بارز قهرمان یا خیانت‌های پشت پرده و پنهان آن ضدقهرمان، آنقدر کاریکاتوری و ضعیف برخورد شود که به جای آگاهی‌دادن، برداشت‌های غلط و تحقیق‌های ناقص و غیرجامع نویسنده و ناتوانی تهیه‌کننده، ملغمه‌‌ای از انحرافات را در معرض نگاهِ مخاطب قرار دهد. ساخت چنین آثاری آنقدر تخصصی و حساس‌اند که گاهی بنابر مطالب و تحقیق‌های شائبه‌برانگیز و شاز و بدون سند و مدرک، تمام ذهنیت بیننده نسبت به آن قهرمان و حتی ضدقهرمان را تغییر می‌دهند و در بسیاری از اوقات مخاطب را با سوء تفاهمات و دوگانگی‌ها تنها می‌گذارند.
وی در گفت‌وگو با تسنیم ساخت چنین آثار تلویزیونی و حتی سینمایی را مشروط بر برخورداری از پشتوانه فکری و تئوریک قوی دانست و افزود: فیلمساز کاربلد و تیم تئوریک و اجرایی قدرتمند و کاربلدی باید پشت ساخت چنین کارهایی باشد که قواعد و چارچوب‌های سینمایی، تکنیکی، فرمیک و زیبایی‌شناسی را بدانند. فرض کنید که قرار است سریال یا فیلمی درباره فردی که در تاریخ ما پنهان است، ساخته شود و یا به شخصیتی مثل “روح‌الله زم” و حتی “بنی‌صدر” پرداخته شود اگر درست و اساسی و با دست پُر از پژوهش و اطلاعات، چنین آثاری سریال یا فیلم سینمایی نشوند مخاطب را به جایی می‌رسانند که مثل مستند “هویدا” با خودش بگوید چرا انقلاب کردیم؟ زیرا اقتصاد دهه 40 را آنقدر شکوفا نشان دادند که گویی همه‌چیز گل و بلبل بوده است.
این کارشناس و منتقد سینما و تلویزیون تأکید کرد: برای ساخت چنین آثاری حتماً تلویزیون باید به سراغ تهیه‌کنندگان کاربلد، نهادها و ارگان‌های مربوطه برود. چرا که نیازمند هیئتی اندیشه‌ورز، تئوریک و اجرایی قدرتمند است که با پشتوانه آکادمیک جامعی وارد میدان تولید شوند. در واقع تلویزیون باید بیش از هر چیز تحقیق و پژوهش و انتخاب تهیه‌کننده و کارگردان برای ساخت سریال درباره زمانه بزرگان تاریخ و سرداران جنگ جدی بگیرد خصوصاً شخصیت بزرگی همچون “سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی”؛ زیرا بارها شاهد آن بوده‌ایم کارهایی ساخته شده‌اند و یا در دستور کار قرار گرفته‌اند که در نمایشِ قهرمان و یا ضدقهرمان در آن اثر، جامعه دچار سوء تفاهم شده است. زیرا عدم اشراف مناسب کارگردان و تهیه‌کننده باعث شده تا جزئیات و نکات ریز زندگی آن قهرمان یا خیانت‌های ضدقهرمان کماکان پنهان بماند.
او درباره حضور بازیگران کم‌شناخته شده در چنین سریال‌هایی، خاطرنشان کرد: سینمای غرب به آن رسیده که آدم‌های ناشناخته را برای نقش‌های شناخته شده انتخاب می‌کنند. در سریال یوسف پیامبر(ع) چنین تجربه‌ای را داشتیم و بسیاری از اوقات با حضور بازیگران شناخته‌شده در نقش شخصیت‌ها و قهرمانان داستان، ضربه خورده‌ایم. شاید مصداق بارز آن فیلم “چ” و بازیگر نقش شهید چمران و حتی انتخاب بازیگر نقش “مختارنامه” باشد.
ثبت دیدگاه