به گزارش ایسنا، عبدالحسین طالعی، استاد دانشگاه قم، در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: «۱. فاجعه جانگداز عاشورا مشعل جاودانه‌ای است که اهل دل را به سوی خود می‌خواند و آموزه‌های هماره ماندگارش درسنامه انسانیت است که مانند کتابی تا همیشه به روی بشر گشوده است. بدین روی کمتر دانشوری از خیل عالِمان اقالیم قبله می‌توان یافت که در باب این مهم از طریق قلم یا بیان عرض ارادتی نکرده باشد، خواه به تک‌نگاری یا چند سطری در کتابی و خواه به مجلسی مستقل یا بخشی از یک مجلس. و این همه در مورد دانشوران شیعی شدت می‌گیرد که هر ساله با فرارسیدن ماه محرم، مرغ جانشان به سوی دشت خون رنگ «طف» پرواز می‌کند و سراسر اقالیم شیعی رنگ حماسه و همدردی با شهیدان همیشه جاوید نینوا می‌گیرند. در این میان هزاران هزار حماسه انسانی آفریده می‌شود که توان گردآوری آنها در صدها مجلد ممکن نیست. در میان این حماسه‌ها، آثار مکتوب جایگاهی ویژه دارند؛ از آن روی که در گذار تاریخ باقی می‌مانند تا همراهی قلبی پدیدآورندگان این آثار با امام نور و یاران ظلمت ستیز حضرتش را گواهی دهند.
۲. یکی از آثار مهم تاریخی در این زمینه، بخش مربوط به سومین امام از کتاب گسترده «تاریخ دمشق» است که ابن عساکر، مورخ سنی قرن ششم هجری قمری، به تفصیل تمام نوشته است. او در این کتاب درباره هر کسی که کمترین ارتباط با شهر دمشق در کارنامه زندگی‌اش یافته، سخن می‌گوید. البته مطالب او گردآوری متن روایات تاریخی بدون تحلیل و فقط با تقسیم موضوعی، غالباً، از گهواره تا گور است. ولی برای هر نقل تاریخی تمام سند خود تا گوینده اصلی را می‌آورد. بدین‌سان دست آیندگان را برای نقد و بررسی هر مطلبی باز می‌گذارد.
متن کامل این کتاب بارها در کشورهای عربی منتشر شده و هر بار بیش از ۶۰ جلد را به خود اختصاص داده است. برخی از دانشوران مانند ابن منظور نیز منتخباتی از آن را فراهم آورده‌اند که آن هم انتشار یافته است.
بخش امام شهید از کتاب ابن عساکر شامل ۳۹۸ خبر تاریخی و حدیث نبوی است. با تقسیم موضوعی که عناوین زیر بخشی از آن است: نسب، ولادت و نامگذاری، کنیه، شباهت امام سوم به پیامبر خاتم، آیات و روایات در فضایل حضرتش، ویژگی‌های اخلاقی آن امام همام، که نزدیک به نیمی از کتاب را دربرمی‌گیرد. نیمه دوم کتاب، قضایای مرتبط با عاشورا را پوشش می‌دهد، مانند: پیشگویی‌های پیامبر درباره شهادت سبط شهید، گزارش‌های مربوط به سفر آسمانی حضرتش از مدینه تا کربلا، رویدادهای مرتبط با شهادت ایشان، فرجام دنیایی و آخرتی اشقیا، محل و تاریخ شهادت، ماجرای مزار حضرتش و سروده‌هایی در رثای آن جناب.
۳. مستدرکات علامه شیخ‌محمدرضا جعفری نجفی (۱۳۵۰ – ۱۴۳۱ قمری) بر این مجلد، موضوع این قلم‌انداز است.
علامه شیخ محمدرضا جعفری اشکوری در روز جمعه هفتم شوال سال ۱۳۵۰ هـ.ق در نجف اشرف متولد شد. وی تحصیلات مقدماتی را به سرپرستی پدرشان که از شاگردان حضرات آیات سیدابوالحسن اصفهانی و محقق میرزای نایینی بودند، پشت سر گذاشت. ایشان در سال ۱۳۶۴ هـ.ق و در حالی که چهارده سال از عمرشان نگذشته بود، پدرشان را از دست دادند ولی هیچگاه این ضایعه باعث رکود و عقب‌ماندگی ایشان در تحصیل نشد. معظم له بعد از ورود به حوزه علمیه، درس «ادبیات عرب» را نزد «مدرس افغانی»، «منطق» را نزد «عبدالصمد یزدی»، فلسفه را نزد «صدرا بادکوبی» و «فلک» را نزد «عبدالجلیل عادلی» فرا گرفت.
استاد جعفری علاوه بر گذراندن دروس سطح خود نزد استادان بنامی همچون آیات عظام سیدعبدالاعلی سبزواری، میرزا محمد اردبیلی، شیخ علی کاشی، شیخ مرتضی لاهیجی، سید احمد اشکوری و حاج میرزا حسن یزدی به یادگیری زبان انگلیسی نیز مبادرت فرمود. بهره‌گیری از محضر آیات سید ابوالقاسم خویی و عبدالحسین امینی نیز در کارنامه او دیده می‌شود.
علامه جعفری علاوه بر چندین سفر به اروپا و قاهره، در سال ۱۳۸۲ هـ.ق به اندونزی مسافرت کرده و بالغ بر شش ماه در آن محیط به ترویج احکام اسلامی اشتغال داشته و سپس به نجف اشرف مراجعت و در آنجا مشغول به تدریس شدند. ایشان مدت‌ها در دانشگاه فقه نجف به عنوان استاد ممتاز و در حوزه‌های تاریخ اسلامی، اصول عقاید، اصول فقه و تفسیر قرآن تدریس کرده و صدها دانشجو از دروس عالیه ایشان مستفیض شدند. استاد در سال ۱۳۹۲ هـ.ق و در اثر فشار رژیم بعث عراق به تهران مراجعت کرده و نزدیک به سه دهه مشغول به تدریس و تربیت جوانان متدین گشتند. معظم له دارای آثار متعدد در زمینه‌های مختلف است که برخی از آنها به صورت مقاله در مجله تراثنا و در هزاره شیخ مفید به چاپ رسیده است. همچنین ترجمه انگلیسی کتاب کافی و ترجمه انگلیسی نهج‌البلاغه نیز با اشراف ایشان و تعلیقات و حواشی ایشان به چاپ رسیده است. رحلت ایشان در سال ۱۳۸۹ شمسی روی داد.
۴. محقق جعفری در مستدرک خود بر کتاب ابن عساکر، گزارش‌های تاریخی و احادیثی را که در کتاب‌های اهل تسنن در باره شهید کربلا با زحمت و تتبع فراوان یافته ذیل مطالب مرتبط با متن جای داده است که در مجموع حدود سه برابر متن کتاب را در ذیل صفحات آن جای داده است. به عبارت دیگر، متن کتاب ابن عساکر ۳۹۸ نقل تاریخی و اضافات علامه جعفری به حدود ۱۲۰۰ مورد می‌رسد. در میان این اضافات، گاهی ۴۰ نقل تاریخی مفصل (ذیل گزارش شماره ۲۵۶) می‌بینیم که خود، حدود ۴۰ صفحه را دربرگرفته و در حد یک کتاب مستقل به شمار می‌آید. همچنین ۳۶ نقل که ذیل شماره ۲۷۷ آمده در حد یک کتاب مستقل است. به عبارت دیگر، در درون این کتاب، چندین کتاب ریز و درشت وجود دارد که می‌تواند در پژوهش‌های حسینی مورد رجوع محققان قرار گیرد. طبعاً ارزیابی و ارجگذاری این کتاب ارزشمند، مجالی دیگر می‌طلبد که در این یادداشت نمی‌گنجد. شایان توجه است که علامه محقق معاصر جناب سیدمحمدرضا حسینی جلالی بر اساس کتاب ابن عساکر، با حذف اسناد و تلخیص متن منقولات، کتابی با عنوان «الحسین علیه‌السلام، سماته و سیرته» نگاشته است که بارها منتشر شده و ترجمه فارسی آن به قلم استاد جویا جهانبخش با عنوان «سیره و سیمای امام حسین علیه السلام» نیز انتشار یافته است.
این تلاش علمی پیش از انتشار استدراکات علامه جعفری بر کتاب ابن عساکر بوده است. لذا بجاست که با نشر این استدراکات، یک بار دیگر تلخیصی عالمانه مانند تلخیص پیشین تهیه و منتشر شود.»
انتهای پیام
ثبت دیدگاه