هر چند با رشد روزافزون رسانه های نوظهور و چالش آنها با رسانه های با قدمت بیشتر از جمله رسانه های مکتوب، از میزان تیراژ یا شمارگان روزنامه ها کاسته شده است اما روزنامه ها با قدرت تیتر یک و فتو تیتر یا همان تیتروعکس همچنان محل توجه مخاطبان واثرگذاری در فضای رسانه ای هستند.
بهار سال گذشته، ناظران خاورمیانه از گزارش هایی مبنی بر میانجیگری بغداد بین عربستان سعودی و ایران بسیار هیجان زده شدند. عراقی ها همچنین تلاش دارند که آشتی بین ترکیه و مصر را ایجاد کنند و همین کار را بین آنکارا و ابوظبی انجام دهند. کاهش این رقابت های منطقه ای مطمئناً به نفع یمنی ها، فلسطینی ها، لیبیایی ها، سوری ها و عراقی ها خواهد بود. اما یک جنبه ایرانی نیز در این گستره وجود دارد. کاظمی آنقدر باهوش است که می داند نمی تواند ایرانیان را از عراق خارج کند، بنابراین باید با ظرافت بیشتری عمل کند.
روابط دو کشور همسایه افغانستان و پاکستان از همان ابتدا دچار تنش بوده و عمدتا پاکستان در پی اعمال نفوذ در افغانستان بوده است. مثلا در دوره جهاد مردم افغانستان علیه شوروی سابق، پاکستان از برخی گروه های مجاهدین حمایت به عمل آورد. و سپس دوران طلایی اعمال نفوذ این کشور بر افغانستان دوره امارت طالبانی بود.
در حال حاضر بندر چابهار بخش مهمی از استراتژی دولت هند در راستای محافظت از نفوذ منطقه ای خود و تسریع شکل گیری روند روابط راهبردیش با ایران است. هند ایران را کلید دسترسی به افغانستان و آسیای میانه از طریق بندر چابهار می داند. ماه گذشته در یک کنفرانس ارتباطی در تاشکند، جایشانکار بندر چابهار ایران را به عنوان قطب اصلی ترانزیت منطقه ای پیش بینی کرد. قطبی که به زودی توسط هند، ایران و افغانستان توسعه می یابد تا ارتباطات و روابط تجاری را میان سه کشور تقویت کند.
نیروهای جنگندهی افغانستان در نبردهای آتشین منحل میشوند. ایالات متحده مواضع شورشیان را بمباران میکند تا از فروپاشی کشور جلوگیری به عمل آورد. تحلیلگران و ناظران و همچنین خود افغانها در حالی که خطر طالبان شدت میگیرد، این سوال را میپرسند که نیروهای دفاعی افغانستان چه مشکلی داشته اند؟
پس از خروج آمریکا از افغانستان، ایران باید با احتیاط با همسایه خود تعامل داشته باشد، در واقع ایران نگران است که خروج آمریکاییها به معنای انفجار اوضاع در این کشور، به زیان ایران، چین و روسیه باشد. مشخص نیست ایرانیها و روسها تا چه اندازه در برخورد با طالبان شریک باقی میمانند. گرایش اصلی این دو، تکیه بر سیاست تبدیل تهدید به فرصت است.
مانور مشترک عظیم ضدتروریسم که هفته گذشته، در شمال غرب چین برگزار شد، نشاندهنده نگرانی چین و روسیه از اوضاع افغانستان است. متخصصان میگویند، چین و روسیه رقبای اقتصادی در منطقه آسیای مرکزی محسوب میشوند، اما احتمال آنکه گروههای تندرو در مرزهای این دو کشور به قدرت برسند، سبب شده است که آنها به هم نزدیکتر شوند. برخی کارشناسان نیز میگویند، در صورت رویدادن یک بحران امنیتی در منطقه آسیای مرکزی، ممکن است زمینه برای دخالت مشترک نظامی چین و روسیه در این منطقه فراهم شود. البته عدهای هم میگویند که چنین شرکتی بهسرعت به رقابت تبدیل خواهد شد.
پایگاه تحلیلی بیزنس اینسایدر در مقالهای با تأکید بر اینکه استراتژی تحریمی همانطور که در دولت دونالد ترامپ شکست خورد، در دوره بایدن نیز شکست خواهد خورد، توصیه کرد که «اگر بایدن به دنبال نجات ایالات متحده از جنگ های ابدی خاورمیانه است، باید جنگ اقتصادی [علیه ایران] را نیز پایان دهد».
به عقیده کارشناسان، دولتهای غربی تنها در صورتی عقب نشینی خود از افغانستان را توجیه میکنند که القاعده هیچ تاثیری در این کشور نداشته باشد و طالبان بتواند مأموریت جلوگیری از فعالیت دوباره القاعده را بر عهده گیرد.
چگونگی پیشروی سریع طالبان و فروپاشی ناگهانی ارتش افغانستان این روزها ذهن بیشتر تحلیلگران را به خود جلب کرده است. به نظر میرسد ۵عامل ساختار دولت، فساد، اراده طالبان تحت لوای مقاومت در برابر اشغالگران، ناروشن بودن استراتژی آمریکا و همینطور ناکامی این کشور در نهادسازی و سرانجام حمایت پاکستان مهمترین نقش را در این پیشروی سریع ایفا کرده است.
فاطمیون یک نیروی کوچک اما قوی با روابط دیرینه و گسترده با ایران است و می تواند برای مقامات ایرانی مفید باشد زیرا آنها در حال تدوین سیاست خود در افغانستان هستند. به ویژه اگر طالبان همچنان به مزیت نظامی خود ادامه دهد، فاطمیون می تواند برای تهران مثمر ثمر باشد. فاطمیون از نظر تعداد و ظرفیت در مقایسه با طالبان ضعیف هستند. اما اگر طالبان و دولت افغانستان در نهایت به توافقی دست نیابند، این گروه می تواند به عنوان یک اهرم نفوذ برای ایران باشد.