چابهار یکی از شهرهای جنوب استان سیستان و بلوچستان و تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی است که در کرانه دریای عمان و اقیانوس هند قرار دارد.
لنگرگاه این شهر قابلیت پهلوگیری کشتی های اقیانوس پیما بیش از ۹۰ هزار تن را دارد و از مناطق آزاد بازرگانی ایران محسوب می شود.
بندر چابهار به دلیل موقعیت راهبردی به عنوان نزدیکترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آب های آزاد از اهمیت فراوانی برخوردار و سرمایه گذاری های داخلی و خارجی و طرح های بزرگ و کوچک سازندگی زیادی در آن در حال انجام است که از جمله آنها می توان به ساخت اسکله و افزایش گنجایش تخلیه و بارگیری کشتی های اقیانوس پیما در بندر شهید بهشتی خلیج چابهار، ساخت راه آهن به سوی آسیای میانه، کارخانه های پتروشیمی و خودروسازی، ساخت فرودگاه بین المللی و غیره اشاره کرد.
این بندر یکی از مهمترین چهار راه های کریدور شمال-جنوب و شرق به غرب بازرگانی جهان است و علاوه بر این موقعیت بسیار مهم، از جاذبه های فراوان و زیبای تاریخی، طبیعی و گردشگری برخوردار است.
آب و هوای این شهر و پیرامون آن همواره بهاری و معتدل است و به همین سبب نام آن را چابهار یا چهاربهار نامیده اند.
چابهار مرکز شهرستان چابهار است که در منتهی الیه جنوب شرقی ایران در کنار آب های گرم اقیانوس هند قرار دارد.
**موقعیت اقتصادی و بازرگانی
براساس پیش بینی سازمان ملل در زمینه حمل و نقل بین المللی، حدود نیمی از حمل و نقل جهان میان خاور دور با سایر نقاط دنیا انجام می شود.
از مجموع سه کریدور حمل و نقل که کارشناسان سازمان ملل برای جهان تعریف و پیش بینی کرده اند، دو کریدور از ایران می گذرد که چابهار نقطه عبور جنوبی ترین کریدور شرقی- غربی جهان است.
این کریدور از دروازه ابریشم در چین آغاز و قلب اقتصاد این کشور یعنی استان کانتون را تغذیه کرده و به سرزمین آسیای جنوب شرقی می پیوندد و پس از طی این مسیر وارد هندوستان شده و با پوشش مهمترین شهرهای این ناحیه مانند کلکته، ناکپور، جابپور، حصیرآباد، کراچی و بن قاسم به چابهار می رسد.
بندر چابهار آسان ترین و راهبردی ترین راه دسترسی به آب های آزاد برای ۶ کشور محاط در خشکی آسیای میانه است.
**منطقه آزاد چابهار
منطقه آزاد چابهار با گستره ۱۴ هزار هکتار در منتهی الیه جنوب شرقی ایران در ۲۵ درجه و ۲۰ دقیقه عرض شمالی و ۶۰ درجه و ۲۷ دقیقه طول شرقی در شرق خلیج چابهار و در کنار آب های دریای عمان قرار دارد.
اندیشه ایجاد منطقه آزاد برای نخستین بار توسط دفتر برنامه ریزی برنامه و بودجه سیستان و بلوچستان در چارچوب نظری توسعه استان(زمینه مطالعه پایه آمایش سرزمین در سال ۱۳۶۳) مطرح شد و سپس در طرح پایه آمایش سرزمین جمهوری اسلامی ایران مورد اشاره قرار گرفت اما به طور مشخص مطالعات توسعه محور شرق(مصوب سال ۱۳۶۴ هیات دولت) در راستای ترقی بخش بازرگانی به عنوان «محور توسعه» استان انجام شد که به طور جدی به طرح ایجاد منطقه آزاد تجاری در چابهار و همچنین میرجاوه تاکید و کلیات آن ارائه و سپس با همت دفتر هماهنگی و پیگیری مصوبه و طرح های توسعه محور شرق به انجام مطالعات راهبردی منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار منجر شد.
در اردیبهشت ۱۳۷۰ و در مصوبه هیات وزیران، اراضی شرق خلیج چابهار به گستره ۱۴ هزار هکتار به عنوان منطقه آزاد چابهار رسمیت یافت و در ۲۲ بهمن ۱۳۷۱ توسط آیت الله هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس جمهوری وقت افتتاح شد.
مصوبه شهریور ماه ۱۳۷۲ مجلس شورای اسلامی مهر تایید نهایی برای آغاز به کار و فعالیت منطقه آزاد چابهار به شمار می آید، در مطالعات توسعه محور شرق، از چابهار به عنوان کانونی برای توسعه منطقه ای سخن به میان آمده است که در چارچوب استراتژی خروج از بحران شرق کشور باید بر فعالیت های تجاری متمرکز شود.
این راهبرد به دلیل سابقه طولانی و زمینه های محلی در امر تجارت و درآمدزایی و با هدف جایگزینی پتانسیل تجاری با فعالیت های غیر رسمی اتخاذ شد.
این منطقه به وسیله شبکه حمل و نقل زمینی و هوایی از شمال به کشور های آسیای میانه و افغانستان، از شرق به پاکستان و از جنوب به اقیانوس هند متصل است.
دسترسی مستقیم به آب های آزاد و قرار داشتن در خارج از خلیج فارس و نیز عدم آسیب پذیری در مواقع بروز بحران، موقعیت استراتژیکی را برای ایجاد یک گذرگاه ارتباطی بین کشور های آسیای میانه و سایر کشورهای جهان فراهم کرده است.
بنا به نظر سازمان ملل، چابهار یکی از مهمترین کریدورهای شمال-غرب و جنوبی ترین راه این کریدور است.
**موقعیت جغرافیایی و وسعت
شهرستان چابهار با مساحتی حدود ۱۷ هزار و ۱۵۵ کیلومتر مربع در منتهی الیه جنوب شرقی ایران در کنار آب های گرم دریای عمان و اقیانوس هند قرار گرفته است.
این شهرستان از شمال با شهرستان های ایرانشهر و نیکشهر و از جنوب به دریای عمان و از شرق به کشور پاکستان و از غرب نیز به استان های کرمان و هرمزگان محدود است.
بندر چابهار(مرکز شهرستان) با وسعتی بالغ بر ۱۱ کیلومتر مربع در ارتفاع ۷ متر از سطح دریا قرار گرفته است و در ۶۰ درجه و ۳۷ دقیقه طول شرقی و ۲۵ درجه و ۱۷ دقیقه عرض شمالی واقع شده است.
فاصله هوایی شهرستان چابهار تا تهران هزار و ۴۵۶ کیلومتر و فاصله زمینی آن نیز از جاده ایرانشهر- کرمان هزار و ۹۶۱ کیلومتر است و فاصله بندر چابهار تا زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان نیز ۶۴۵ کیلومتر است.
این شهرستان حدودا ۳۱۰ کیلومتر با دریای عمان مرز آبی دارد.
بندر چابهار با بندر میامی در شبه جزیره فلوریدا آمریکا هم عرض و شرایط آب و هوایی آن نیز با بندر میامی کاملا یکسان است.
خلیج چابهار با بریدگی طبیعی و استثنایی خود، بزرگترین خلیج ایران در پیرامون سواحل دریای عمان به شمار می رود و نزدیکترین آبراه به اقیانوس هند است.
**دیدنی های طبیعی چابهار
خلیج چابهار جلوه ای زیبا از طلوع و غروب خورشید در دریا ایجاد می کند، در کناره های دریای عمان و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار صخره های بزرگی بر اثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ های رسوبی بوجود آمده که چشم انداز زیبایی را خلق کرده است.
-اسکله ها:
بندر چابهار دو اسکله بزرگ به نام های شهید کلانتری و شهید بهشتی با ظرفت تخلیه و بارگیری ۱۵ تا ۱۰۰ هزار تن را دارد.
در این شهرستان چندین اسکله صیادی وجود دارد که سه اسکله صیادی تیس، رمین و بریس از سایر اسکله ها دیدنی تر است.
اسکله تیس در محوطه منطقه آزاد، رمین در ۱۰ کیلومتری و بریس در ۶۰ کیلومتری چابهار قرار دارند.
-گِل فشان های منحصر به فرد:
در بین دشت کهیر و تنگ و در ۲۰ کیلومتری روستای کهیر در مسیر جاده تنگ گالک به فاصله چند کیلومتری سه تپه کوچک گل فشان به ارتفاع ۱۰- ۲۰ متر وجود دارد که دو عدد از آنها مانند تپه بوده و از سال ها قبل غیر فعال شده است و سومی به شکل یک آتشفشان فعال است و از دهانه آن گل سرد طوسی رنگی تراوش می شود و نکته جالب این است که نظیر این سه گل فشان تا کنون در هیچ نقطه از جهان گزارش نشده است.
در کنار این کوه یک مجتمع تفریحی با حمایت مالی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در حال ساخت است.
-تالاب صورتی رنگ:
تالاب لیپار در ۱۵ کیلومتری شهر چابهار پس از روستای رمین در مسیر جاده ساحلی گواتر و در تنگه ای با صخره های مشرف به دره ای سبز قرار دارد و از بالای آن روستای لیپار در میان سبزه زار ها پیداست.
در میان دو کوه که فاصله چندانی با هم ندارند آب بندی طبیعی ایجاد شده که آب های سرگردان اطراف را جمع می کند و از این طریق آبگیری به طول ۱۴ کیلومتر بوجود آورده است و پرندگانی مانند چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاوسک، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی و خوتکا در منطقه دیده می شوند و از آنجایی که سطح زمین از سنگ های صورتی تشکیل شده آبهای این تالاب صورتی رنگ دیده می شود و به آن تالاب صورتی نیز گفته می شود.
– انجیر معابد(لور لول) :
درخت بزرگی که به زبان محلی به آن کرگ نیز گفته می شود در نوار ساحلی چابهار می روید و در آن شیره سفید رنگی وجود دارد و جزء درختان تیره کائوچویی به شمار می رود.
تاج این درخت بزرگ و پهن است و از انشعابات آن ریشه های نابجا می روید، پوست درخت صاف و خاکستری، برگهایش بیضی شکل ساده و درشت است، میوه های آن نارنجی رنگ و به درشتی فندق و قابل خوردن است.
این درخت ها عموما عمری صد ساله دارند و بیشتر در نزدیکی زیارتگاه ها نیز دیده می شوند.
هم اینک در روستاهای رمین، تیس، تیس کوپان، ماشی، لیپار و کوپان سر این درخت ها وجود دارد.
-جنگل حرا:
در ناحیه ساحلی خلیج گواتر بویژه در خور باهو و در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان می ریزد، جنگلی از گونه های حرا وجود دارد.
حرا درختچه ای است که در مردابهای نواحی گرم کرانه عربستان، مصر و جنوب ایران از جمله شهرستان چابهار می روید.
از مشخصات حرا این است که دانه آن بر روی درخت مادر رشد اولیه کرده و سپس نهال جوان حاصل از درخت جدا شده و به مرداب می افتد.
برگ های حرا با دوام است و ظاهری بیضی شکل و منتهی به یک خامه باریک دارد، قسمت مورد استفاده این درخت پوست شاخه های آن است.
-رودخانه باهوکلات:
رودخانه باهوکلات در ۹۰ کیلومتری شرق چابهار به خلیج گواتر دریای عمان سرازیر می شود، این رودخانه از لحاظ مختلف بویژه وجود تمساح ایرانی در آن از نظر گردشگری اهمیت ویژه ای دارد.
‘گاندو’ نام تمساح پوزه کوتاهی است که به طور طبیعی در این منطقه زیست می کند.
-کوه های مریخی:
کوه های بدبوم یا مریخی که به آنها مینیاتوری نیز گفته می شود یکی از مناظری است که به موازات ساحل از منطقه کچو تا خلیج گواتر کشیده شده اند و از پدیده های ژئو مورفولوژی این ناحیه هستند.
-مجتمع نجوم:
مجتمع علمی- تفریحی موسوم به مجتمع نجوم در جاده ساحلی چابهار بریس در حال ساخت است.
این مجتمع که به گفته برخی افراد در خاورمیانه بی نظیر است به علت موقعیت مکانی خاص خود مورد توجه منجمان قرار دارد.
ثبت دیدگاه