اکونومیست نوشت: جیانگ سنچری، یک پروژه ساختمانی با استخر و فضای سبز در شمال شانگ‌های است که انتظار می‌رود پرجنب‌وجوش و مملو از کارگرانی در حال تمام کردن ساخت آپارتمان‌ها باشد. برعکس منطقه ساکت است. قرنطینه دو ماهه این شهر ۲۵ میلیون نفری، گروه سازنده بزرگ یان‌لرد را مجبور به توقف ساخت و ساز در این سایت کرده است. خریداران خانه ماه‌هاست که با مشکل مواجه‌اند، زیرا برخی از بزرگترین توسعه‌دهندگان کشور با سررسید و عدم توان بازپرداخت وام‌ها مواجه شده و برای تحویل خانه به خریداران عادی چینی مشکل دارند.
حالا یان‌لرد که تا همین اواخر شرایطش قابل قبول تصور می‌شد، مجبور شده به مشتریان بگوید که املاک خود را به موقع دریافت نمی‌کنند. حداقل ۲۰ پروژه مسکونی در سراسر شهر تاخیر‌های مشابهی را اعلام کرده اند. بسیاری از پروژه‌های ملکی دیگر مجبور به توقف فروش واحد‌ها شده اند. قرنطینه به قدری شدید بوده که موانع و ایست‌های بازرسی پلیس در سراسر شهر ظاهر شده است. کارگران، مصالح ساختمانی و نمایندگان فروش به سادگی قادر به رسیدن به سایت‌های ساختمانی نبوده اند. در همین حال، پیش فروش خانه‌های یان‌لرد در ماه آوریل بیش از ۸۰ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافت.
بحران املاک چین چیز جدیدی نیست. اما ترس فزاینده در میان سرمایه گذاران خارجی از یک فاجعه بزرگ در سیاست وجود دارد. ترکیبی از رکود جدی در بازار مسکن و سیاست سازش ناپذیر شی جین پینگ موسوم به کووید صفر تنها یکی از مشکلات اخیر است که مدیران صندوق‌های خارجی را به این سوال رسانده که آیا چین دارد رویکرد عملگرایانه خود را برای مدیریت اقتصاد از دست می‌دهد.
اصرار آقای شی بر استفاده از قرنطینه‌های طولانی مدت برای خلاصی چین از شر امیکرون، و همچنین حمایت او از جنگ روسیه در اوکراین، نمونه‌هایی از اقدامات ایدئولوژیک تلقی می‌شود که واقعیت‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی را نادیده می‌گیرد. سرکوب گروه‌های فناوری مانند علی‌بابا، شرکت تجارت الکترونیک، و غول‌های دارایی مانند اورگراند را هم به این لیست اضافه کنید تا بفهمید چرا برخی از بزرگترین گروه‌های سرمایه‌گذاری جهان کیفیت رهبری او را زیر سوال می‌برند. بسیاری این موارد و سایر اقدامات ایدئولوژیک را به کنگره حزب کمونیست در پاییز، نسبت می‌دهند که انتظار می‌رود در آن شی برای پنج سال دیگر در مقام ریاست جمهوری ابقا شود. رویداد‌های سال ۲۰۲۲ می‌تواند نحوه نگاه سرمایه گذاران جهانی به چین را در سال‌های آینده شکل دهد.
در مدت کمی بیش از یک سال، سیاست‌های شی تأثیر عمیقی و البته دردناک بر بازار‌های جهانی داشته است. ارزش سهام چینی فهرست شده در هنگ کنگ و نیویورک تا دو تریلیون دلار کاهش یافته، عرضه اولیه عمومی چینی‌ها در این دو شهر در سال جاری تقریباً متوقف شده است. به گفته شرکت داده‌ای دیلاجیک، شرکت‌های املاک چینی در سال ۲۰۲۲ تنها ۲۸۰ میلیون دلار اوراق قرضه دلاری فروخته اند در حالیکه این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۱۵.۶ میلیارد دلار بود. در چین، ارزش دارایی‌های مالی یوان در اختیار خارجی‌ها بیش از یک تریلیون یوان (۱۵۰ میلیارد دلار) در سه ماه اول سال ۲۰۲۲ کاهش یافته که بزرگترین کاهش تا کنون است. موسسه مالی بین‌الملل، یک گروه بانکداری در واشنگتن، پیش‌بینی می‌کند که امسال در مجموع ۳۰۰ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج می‌شود که از ۱۲۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ بیشتر است.
بازار داخلی یکی از محور‌های روابط چین با جهان خارج بود. باور به بازدهی بالا و کسب ثروت سریع، به حفظ پیوند سرمایه‌داران قدرتمند غربی با این بازار کمک کرده است. حتی زمانی که روابط بین آمریکا و چین در طول سال‌های ترامپ تیره شد و جنگ تجاری شدت گرفت، شور و نشاط برای اوراق بهادار داخلی بسیاری از بزرگترین گروه‌های مالی جهان را فرا گرفت. با بدتر شدن روابط با غرب، تنظیم‌کننده‌های پکن شروع به تسریع اصلاحاتی کردند که مدت‌ها وعده آن را می‌دادند و در نهایت به گروه‌های مالی خارجی اجازه دادند که به طور کامل مالکیت کسب‌وکار‌های داخلی خود را داشته باشند.
این سیاست‌ها نشانه دهنده جدیت پکن در تجارت بود. غرب هم پاسخ متقابل داد. در سال ۲۰۱۸ MSCI سهام چین را به شاخص بازار‌های نوظهور برتر خود اضافه کرد. پس از آن، چندین شاخص دیگر هم اضافه شده و جریان پولی بزرگی را به سمت اوراق بهادار شرکت‌های داخلی چین سرازیر کرد. بین آغاز این روند در سال ۲۰۱۷ تا اوج آن در پایان سال ۲۰۲۱، ورود سرمایه‌های خارجی به دارایی‌های یوانی (سهام، اوراق قرضه، وام‌ها و سپرده ها) بیش از سه برابر شد و از حدود ۳ تریلیون یوان به ۱۰.۸ تریلیون یوان رسید.
این هیجان اکنون به سرعت در حال از بین رفتن است. هیو یانگ، مدیر دارایی آبردین می‌گوید بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی در سال‌های اخیر به چین علاقه‌مند شده و تصمیم گرفتند ریسک‌ها را نادیده بگیرند. بازار اکنون در حال بیدار شدن است. دیدگاه بسیاری از سرمایه گذاران این است که، اگرچه چین هرگز به این اندازه در برابر جریان سرمایه خارجی باز نبوده است، اما انعطاف آن در حوزه ایدئولوژیک هم هیچوقت به این اندازه کم نبوده است.
حمایت چین از جنگ روسیه در اوکراین به نگرانی‌هایی در مورد ادعای این کشور در مورد تایوان منجر شده است که می‌گوید در نهایت به هر وسیله‌ای که لازم باشد آن را پس خواهد گرفت. نگرانی‌های ژئوپلیتیکی مانند این بخشی از بازسنجی مجدد ریسک‌های مرتبط با چین است. نیل شیرینگ از کپیتال اکونومیکس، یک شرکت تحقیقاتی، می‌گوید: ریسک سیاست به طور قابل توجهی افزایش یافته است. این امر منجر به افزایش حق بیمه دارایی‌های چینی مورد تقاضای سرمایه گذاران شده است.
برخی از گروه‌های سرمایه گذاری برتر این دیدگاه‌های خود را آشکارتر بیان می‌کنند. بلک راک، شرکت مدیریت سرمایه که به سرعت در چین در حال گسترش است، روز ۹ می‌گفت که ارزیابی ۶ تا ۱۲ ماهه خود را از سهام چینی از “بهره‌دهی متوسط” به “خنثی” تغییر داده است. دلیل عمده این مسئله چشم‌انداز بد اقتصادی است، اما همچنین نشان دهنده روابط چین با روسیه است. بانک خصوصی جولیوس بائر در ماه آوریل اعلام کرد در حال پایان دادن به برنامه پنج خود برای تبدیل سهام چینی به یک “کلاس دارایی اصلی” در دارایی‌های خود است.
این تغییر به فروش سهام و اوراق قرضه داخلی چین توسط مالکان خارجی منجر شده است. فروش اوراق قرضه به یوان نیز ناشی از ضعیف‌تر شدن ارز و نرخ‌های بهره بالاتر در آمریکا بوده است. ارزش سهام خارجی در چین در سه ماه اول سال نزدیک به ۲۰ درصد یا حدود ۷۵۵ میلیارد یوان کاهش یافته است. بخش زیادی از این مسئله به کاهش ارزش سهام برمی‌گردد. شاخص CSI۳۰۰ که یک شاخص کلیدی است، بیش از ۱۷ درصد از ابتدای سال کاهش یافته است. اما سرمایه گذاران خارجی نیز در حال کاهش حضور خود در بازار داخلی چین هستند. سهم سرمایه‌های خارجی در بازار سهام چین از حدود ۴.۳ درصد در پایان سال ۲۰۲۱ به کمتر از ۴ درصد در ماه مارس سقوط کرد. گروه تحقیقاتی گیوکال، معتقد است کل دارایی‌های خارجی در سال جاری تاکنون حدود ۲ درصد کاهش یافته است. خروج طولانی مدت سهام قطعی نیست. کاهش نرخ بهره مورد انتظار بانک خلق چین در ۲۰ مه می‌تواند احساسات را تقویت کند. اما چندین مدیر پرتفوی انتظار دارند تا زمانی که شفافیت بیشتری در مورد سیاست‌های اقتصادی وجود نداشته باشد، جریان خروجی ادامه یابد.
این چشم‌انداز تیره برای گروه کوچک و رو به کاهش تکنوکرات‌های لیبرال چین بسیار دردناک است، کسانی که هنوز سخت در حال دفاع از فضای باز در چین بوده و حداقل به نگرانی‌های سرمایه گذاران جهانی حساس هستند. سال‌هاست که قانون‌گذاران از اصلاحات زمان‌بندی شده دقیق برای ایجاد بهره برای جلب سرمایه‌گذاران بلندمدت و تعهد آن‌ها به چین استفاده کرده‌اند. با تیره‌تر شدن فضای بازار در آوریل، آن‌ها بسته‌ای از اصلاحات مورد انتظار در زمینه بازنشستگی خصوصی را تصویب کردند تا بتوانند شرکت‌های مدیریت سرمایه را جذب کنند. یکی از مدیران صندوق می‌گوید: قانون‌گذاران انتظار داشتند اوایل سال جاری احساسات بدتر شود، و این گزینه را برای خود حفظ کرده بودند.
بسیاری از سرمایه گذاران سال ۲۰۲۲ را به عنوان یک سال مهم در جهت گیری آینده سیاست می‌بینند. رئیس منطقه‌ای یکی از شرکت‌های مدیریت سرمایه جهانی می‌گوید که چشم انداز خوش بینانه این است که این دوره غم انگیز ایدئولوژی، گام‌های اشتباه در سیاست‌ها و رشد محدود، بخشی از آمادگی برای کنگره حزب در پاییز باشد؛ و پس از آن، عملگرایان کنترل بیشتری بر سیاست داشته باشند. سیاست کووید صفر از بین رفته و حمایت از اقتصاد و شرکت‌های فناوری بسیار زیاد شود.
این دیدگاه بسیاری از مدیران سرمایه است که دهه‌ها در چین بوده‌اند. بانک‌های جهانی ۲۰ سال است به سرمایه گذاران می‌گویند بازار چین، همیشه برد است. تغییر این روایت تقریبا غیرممکن است. یک بانکدار خارجی در چین می‌گوید فقط جنگ بر سر تایوان، یا یک درگیری از این نوع می‌تواند این دیدگاه را خراب کند.
دیدگاه بدبینانه اینکه شی در مسیری که در دو سال گذشته چین را به سمت آن سو برده کاملا جدی است و آینده بسیار ایدئولوژیک‌تر خواهد بود. آژانس رتبه بندی S&P، روز ۱۹ می‌هشدار داد شوک‌های سیاستی به آموزش، مسکن، کار و رفاه اجتماعی برای سال‌ها ادامه خواهد داشت. نیکولای اشمیت، مدیر سرمایه گذاری، می‌گوید که سرمایه گذاران جهانی در درک اهمیت تغییرات سیاستی چین کند بوده‌اند. بعید است اوضاع به زودی به حالت عادی برگردد.
سیاست کووید صفر آقای شی و قرنطینه بی امان شانگ‌های نیز نگرانی‌هایی را درباره رهبری چین ایجاد کرده است. برخی از سرمایه گذاران نگران هستند که کشور به رشد پشت کرده باشد و کووید صفر شاید نشانه‌ای از مبارزه جناحی در پکن باشد. شان دیبو، مدیر دارایی، می‌گوید: «وقتی سرمایه‌گذاران حس کنند دارند به سیاست کشیده می‌شوند، آن موقع است که عصبی می‌شوند.
ژن ما می‌گوید یکی از نتایج محتمل در ماه‌های آینده، اختلاف فزاینده بین سرمایه‌گذاران خارجی با دفاتر بزرگ و رو به رشد در داخل کشور است. بسیاری از گروه‌هایی که ده‌ها سال برای گشایش در کشور تلاش کرده اند، همچنان به استخدام کارکنان بیشتری ادامه می‌دهند. در مقابل، سرمایه‌گذارانی که از طریق هنگ کنگ به بازار داخلی چین دسترسی پیدا کرده‌اند، ممکن است حضور خود در این بازار را کاهش دهند. در هر صورت، سرمایه گذاری در چین در سال جاری باعث اختلاف بیشتر خواهد شد.
ثبت دیدگاه