پارلمان منطقه قره‌باغ که از سوي جامعه جهاني همچنان به رسميت شناخته نشده است در بيانيه‌اي از ارمنستان، روسيه و جمهوري اسلامي ايران درخواست کرد که مرکز مشترکي براي مبارزه با تروريست‌هاي بين‌المللي که وارد اين منطقه شده‌اند، تشکيل دهند. پارلمان قره‌باغ از مقامات ارمنستان، روسيه و ايران درخواست کرده است که به‌کارگيري مجموعه‌هاي تروريستي در قره‌باغ و تعرض نظامي به اين منطقه را محکوم کنند و مرکز مشترکي براي مبارزه با تروريست‌هايي که وارد اين منطقه شدند، تاسيس کنند. آنها با تاکيد بر اينکه صلح و امنيت بين‌المللي و همکاري مفيد ميان کشورهاي منطقه براي مقابله با تروريسم، ادعا شده است که برخي تروريست‌هاي بين‌المللي و مجموعه‌هاي تندرو از سوريه و عراق و ليبي به کمک ترکيه وارد اين منطقه شده‌اند. مقوله‌اي که بسيار مي‌تواند خطرناک باشد و پس از تلاش‌هاي فراوان براي دور نگهداشتن گروه‌هاي تروريستي اين‌بار آنها نزديک به يکي ديگر از مرزهاي ايران شده‌اند که اگر کنترل نشوند مي‌توانند هم در شمال و هم در جنوب منطقه قره‌باغ تنش‌هايي ايجاد کنند و با توجه به اينکه خواستگاه برخي از آنها نيز قفقاز شمالي بوده است و در سوريه نيز سابقه تروريستي داشته‌اند، مشکلات زيادي علاوه بر ايران، براي روسيه نيز ايجاد کنند. در راستاي بررسي اين مساله «آرمان‌ملي»گفت‌وگويي با اسدا… اطهري، کارشناس مسائل بين‌الملل داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.
آيا به واقع تروريست‌ها از سوريه وارد منطقه قره‌باغ شده و اوضاع به قدري پيچيده شده است که بايد براي مقابله با آنها دست‌به‌کار شد؟
در گذشته رئيس‌جمهوري خودمختار قره‌باغ نيز درخواست مشابهي کرده بود. آنچه مشخص است اسلامگرايان ارتش آزاد سوريه و چند گردان ترکمان در اين منطقه مستقر شده‌اند. فرانسه نخستين‌بار در اين خصوص اظهارنظر کرد و حتي خواست که اتحاديه اروپا به سبب اين اقدام ترکيه را تنبيه کند. در اين راستا رئيس‌جمهوري ايران و روسيه نيز در اين خصوص صحبت‌هاي داشته‌اند و رئيس‌جمهوري ايران خطر اين گروه‌هاي تروريستي را به طرف روس گوشزد کرده است. ايران و روسيه نگراني خود را در خصوص وجود اين گروه‌هاي تروريستي اعلام کرده‌اند. آنچه مشخص است ترکيه از طريق گروه‌هاي نيابتي در کنار مرزهاي ايران در حال انجام عمليات‌هايي است. اين امر مي‌تواند بسيار براي ايران خطرناک باشد و بايد به‌صورت جدي‌تر در اين حوزه ورود کرد.
ترکيه با چه اهدافي دست به اين اقدامات خطرناک مي‌زند؟
ترکيه در راستاي جبران شکست‌هايي که در سوريه داشته است به دنبال اين است که به‌واسطه همان گروه‌هاي تروريستي در کنار مرزهاي ايران عمليات‌هايي در راستاي منافع خود انجام دهد. ترکيه به نحوي مي‌خواهد شکست‌هاي خود را جبران کند. ترکيه اين نيروها را در نخستين حلقه امنيتي ايران مستقر کرده که بسيار خطرناک است و هدفي جز جبران شکست‌هاي خود در منطقه ندارد. همگان بايد بدانند راهي جز مبارزه با تروريسم وجود ندارد و امروز علاوه بر امنيت ملي ايران، وحدت ملي کشور نيز در خطري جدي قرار گرفته است. ترکيه ديگر آن ترکيه سابق نيست و از نيروهاي نيابتي براي فشار بر برخي کشورها استفاده مي‌کند. ترکيه از کشوري که همواره از تنش‌زايي دوري مي‌کرد به کشوري تبديل شده که در بسياري از مناطق درگير شده است. ترکيه امروز در ليبي، مديترانه شرقي، شمال عراق و شمال سوريه درگير است. متاسفانه امروز ترکيه به سمت تنش‌زايي در حال حرکت است. امروز اين کشور علاوه بر مناطق درگير گذشته وارد منطقه‌اي شده است که منابع عظيم انرژي دارد که براي آنها نيز منافعي دارد. متاسفانه رفتار ترکيه امروز مسئولانه نيست و همين سبب شده است تا روابط ايران و ترکيه نيز تحت تاثير قرار گيرد. ترکيه بايد بداند که قفقاز يک منطقه استراتژيک است و گام‌هاي اشتباه آنها در اين منطقه بسيار خطرناک خواهد بود. ترکيه با وجود اينکه صرفا مرزهاي زميني با نخجوان دارد اما توانسته است دست به تحرکاتي در منطقه بزند که منجر به يک تنش جدي ديگر مي‌شود. امروز حزب حرکت ملي ترکيه پا را فراتر گذاشته و عملا دست به تحريک شورش‌هاي قوميتي در نقاط مختلف جهان مي‌زند و غافل هستند که آغاز هر تنشي آنها را نيز درگير خواهد کرد. آنها تصور مي‌کنند که همچنان در عصر جنگ‌هاي صليبي هستند و به دنبال طرفداري قوميتي و ديني هستند، درصورتي‌که اختلافي که در قره‌باغ وجود دارد يک مساله مرزي و حاکميتي است. امروز اختلافات قوميتي که در منطقه به‌وجود آمده است و خطر ورود آن به کشور ما نيز وجود دارد همگي از چشم ترکيه ديده مي‌شود و بايد هر چه سريع‌تر آنها در سياست‌هاي خود در اين خصوص تجديدنظر کنند.
ايــران چــگونه مي‌تواند در بحران قره‌باغ نقش‌آفريني مثبت داشته باشد و خطر تروريست‌ها را دفع کند؟
بهترين فرمول براي حل بحران قره‌باغ فرمول 3 + 1 است که بر محور کشورهاي ايران، ارمنستان، آذربايجان و گرجستان مي‌چرخد. در دهه 90 ميلادي نيز اين دو کشور با وساطت ايران به صلح رسيدند و همکاري‌هاي خوبي نيز در آن برهه زماني رخ داد. اين کشورها قطعا با توجه به نزديک بودن به بحران مي‌توانند بهترين چاره را در دستورکار قرار دهند. مبارزه با تروريسم بايد اولويت تمامي اين کشورها باشد و روسيه و آذربايجان نيز بايد مراقب خطر جدي تروريست‌ها در منطقه باشند زيرا اين بحران مي‌تواند گريبان تمامي کشورها را بگيرد. تمامي اين مشکلات با گفت‌و‌گو حل خواهد شد و بايد همچون بحران سوريه يک کارگروهي تشکيل شود و طرفين موثر و درگير به دنبال راه چاره‌اي از طريق گفت‌و‌گو باشند و ايران نيز مي‌تواند در اين ميان نقشي محوري ايفا کند.
ثبت دیدگاه