ولادیمیر پوتین یک بار دیگر یکی از آن اتفاقات عجیب و غریب را به وجود آورده است. رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرد که با سیریل رامافوزا رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی در این زمینه به «توافق متقابل» رسیده‌اند که در نشست سالانه بریکس که ۲۲ تا ۲۴ آگوست امسال در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار می‌شود، شرکت نخواهد کرد. در عوض سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در دیدارهای حضوری به جای او حضور خواهد یافت و خود ولادیمیر پوتین نیز در اجلاس از طریق لینک ویدیویی حاضر خواهد بود. انتظار می‌رود که در اجلاس امسال بریکس رهبران برزیل، هند، چین و آفریقای جنوبی همگی شرکت خواهند داشت.
مناقشه‌هایی که در مورد چگونگی و ریسک‌های مسافرت پوتین به ژوهانسبورگ برای شرکت در این کنفرانس پیش آمده، ریشه در تعهدات آفریقای جنوبی دارد- که به عنوان یکی از امضاکنندگان اساسنامه رم دادگاه کیفری بین‌المللی با یک سری بایدها و نبایدها مواجه است. دادگاه کیفری بین‌المللی در ماه مارس، به دلیل ربودن و انتقال اجباری کودکان اوکراینی به سرزمین‌های تحت کنترل روسیه، ولادیمیر پوتین را به جنایات جنگی متهم کرده و برای او حکم بازداشت صادر کرده است. در این میان آفریقای جنوبی به عنوان یکی از اعضای دیوان کیفری بین‌المللی ملزم به اجرای این حکم بازداشت است- که به این معناست که رهبر روسیه در صورت ورود به قلمرو آفریقای جنوبی با خطر دستگیری روبرو خواهد شد.
در تمام ماه‌های اخیر رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی تحت فشار مسکو قرار داشت تا به ولادیمیر پوتین اجازه دهد با خیال راحت و بدون هراس از دستگیری در نشست بریکس شرکت کند. حتی رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی سیریل رامافوزا در یک سوگندنامه ۳۲ صفحه‌ای- که سه‌شنبه گذشته منتشر شد- تصریح کرده که کرملین گفته است «دستگیری رئیس‌جمهور حال حاضر روسیه می‌تواند به مثابه اعلام جنگ به این کشور ارزیابی شود». در این میان با این که دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین صدور چنین تهدیدی از سوی روسیه را رد کرده؛ ولی با این حال [فراموش نباید کرد] که مسکو در گذشته هشدارهای مشابهی را خطاب به کشورهای دیگر نیز صادر کرده است. دیمیتری مدودف معاون رئیس شورای امنیت روسیه- همین دو ماه پیش- در ماه مارس گفت: «بیایید تصور کنیم رهبر یکی از قدرت‌های هسته‌ای در زمان بازدید از خاک آلمان دستگیر شود. در این صورت، طبیعی است که پرواز هواپیماها و موشک‌ها به سمت بوندستاگ (پارلمان آلمان)، دفتر صدراعظم و دیگر اماکن مهم آلمان آغاز خواهد شد».
در سوگندنامه منتشر شده در روز سه‌شنبه، سیریل رامافوزا اشاره کرد که پرتوریا ماه‌ها در حال مذاکره محرمانه با دیوان بین‌المللی کیفری بوده است. رامافوزا نگران بود که دستگیری پوتین مانع از توانایی آفریقای جنوبی برای پیگیری مذاکرات انجام گرفته درباره مذاکرات صلح بین مسکو و کی‌یف شود. همین ماه گذشته بود که رامافوزا به همراه مقامات و رهبران شش کشور دیگر آفریقایی به منطقه سفر کرد تا درباره گام‌های اولیه حرکت به سوی صلح یا حداقل آتش‌بس با طرفین درگیری گفتگو کند.
تصمیم شخص پوتین در این زمینه- که در نشست سالانه بریکس شرکت نکند- اگر چه فشارهای روی رامافوزا را کاهش می‌دهد، اما در عین حال این موضوع را نشان می‌دهد که جایگاه جهانی رهبر روسیه به لطف جنگ با اوکراین چقدر نسبت به گذشته تغییر کرده است. مارک لارنس شراد کارشناس علوم سیاسی در ماه مارس در فارن‌پالیسی استدلال کرده بود که «کسب شهرت و عنوان جنایتکار جنگی از سوی وجدان جهانی یا حتی نهادهای عدالت جهانی، باعث انزوای بیشتر پوتین و روسیه خواهد شد». حالا به نظر می‌رسد که نشانه‌هایی از این انزوا را می‌شود دید. یا همان‌طور که مارک لارنس شراد گفته؛ «آن روزهایی که پوتین در نشست‌های سطح بالا می‌درخشید، گذشته و رفته است»…
ثبت دیدگاه