ایرنا- مطرح شدن برخی انتقادات نشست به سریال پایتخت شیش صدا و سیما را بر آن داشت تا خیلی زود جلسهی نقد و بررسی این مجموعه را تدارک ببیند. جلسهای که به نحوه اداره و برگزاری آن نیز نقدهایی وارد است.
پس از طرح انتقادات گسترده از افول محتوای ارزشی و اخلاقی سریال پایتخت شش نسبت به سیر سالیان گذشته سریال، مدیریت سیما در پایان پخش پانزده قسمت از آن، برنامهای نقدگونه با حضور کارگردان، مشاور و ناظر محتوایی سریال، مجری سابق برنامه هفت سیما و دو میهمان به عنوان کارشناس و منتقد برگزار کرد.
این برنامه حدود سه ساعت در دو بخش، پخش شد و شرکت کنندگان تلاش کردند انتقادات مطرح شده نسبت به مجموعه نمایشی مذکور را پاسخ دهند. در مورد برخی مطالب مطرح شده در این برنامه نکاتی قابل ذکر و یادآوری است.
اینکه در برنامه گفته میشود، مجموعه به پایان نرسیده و باید چند قسمت یا قسمتهای بعدی ساخته، پخش و قضاوت شود، اما سیما در این زمان به ضرورت بررسی و پاسخگویی رسیده، در مجموع نشان از پذیرش انتقادات فراوان در فضای عمومی جامعه و رسانهای کشور و تلاش برای رفع و رجوع آن و اقدامی مثبت است.
متاسفانه پاسخ به سوالات و انتقادات مطروحه غالبا قوی و اقناع کننده نبود، اینکه در برابر طرح ایرادات بجای پاسخ دقیق مورد به مورد به ذکر برخی از دیالوگ ها مثبت دیگر پرداخته شود کافی و رافع ایرادات نیست.
باور کنیم که برای ارزیابی صرفا بر شمردن و ذکر آمار و میزان مخاطب بدون در نظر گرفتن سایر جوانب کافی نیست. موقعیت زمانی نمایش، پخش سریالهای رقیب اگر در زمان پخش وجود داشته است، عامل مهم میزان رضایت مخاطبان، میزان تحقق اهداف پیشبینی شده برنامه ریزان سیما بابت تولید و هزینه بالایی که برای آن صرف شده است. این نکات در مجموع میتواند جایگاه مجموعه نمایشی را مشخص کند. این موارد معمولا در استانداردهای ارزیابی سیما نیز وجود دارند.
شاید در زمان تماشای مجموعه نمایشی، از شوخی آن لحظه، حتی ناسزایی که نثار شخصیتی از داستان میشود، لبخندی بر لب برخی از تماشاگران بنشیند، ولی یادمان باشد که بینندهها، عمدتا تحصیلکرده و دارای دسترسی به رسانههای دیگر، اهل تفکر، بررسی و مقایسه هستند و نوعا برنامهها را کلی ارزیابی و مقایسه میکنند.
بررسی چگونگی و کیفیت بازی هر کدام از بازیگران، نقد ساختاری سریال، شکالات احتمالی در مراحل تولید، تصویر برداری، تدوین، صداگذاری، موسیقی و سایر نکات فنی و هنری سریال موضوع دیگری است که در این یادداشت مد نظر نیستند. جنبه مورد توجه ما محتوا و مدیریت محتوایی است که صرفا در اختیار و مسولیت سلسله مراتب مدیران سیما است.
غالب شخصیتهای سریال در سری شش، نسبت به قبل، بدرفتار، مشکل دار ترو کوچکترها نسبت به بزرگترها بیادبتر شده بودند. آنچه که بینندهها هرشب از شبکه یک سیما دیدند، سرشار از رفتارهای بیادبانه، توهین، قاچاق مواد مخدر، دو به همزنی و خیانت در امانت بود. اینکه صرفا گفته شود این موارد در یک مجموعه طنز مطرح شده، بزرگنمایی شده و باید درک شود که جایگاه طنز این اقتضاهایی را دارد ولی در جایی دیگر یکسری دیالوگها برشمرده شوند که مثبت هستند و بار ارزشی دارند، کفایت نمیکند چون قاعده پیش گفته که مجموعه طنز است، لابد شامل همه مجموعه باید بشود.
صدا و سیما معمولا نسبت به نادیده گرفتن موازین اخلاقی، رفتاری حساسیت نشان میدهد، عملکرد برخی مسولان را زیر ذره بین گذاشته و نقد میکند. چه اشکالی دارد، با وسعت دید بیشتر و پاسخگویی بهتر به نقد عملکردهای خود نیز بپردازد و بر مبنای متر و مکیال خود، آنجایی که لازم است رسما و علنا عذرخواهی کند.
در لابلای بحث و نقد اشکلات پیش آمده در سریال، تعریضی هم به نقد ملایم وزیر ارشاد از سریال شد و بجای توجه به محتوای بیان شده، عملکرد وزارتخانه او مورد نقد تند قرار گرفت. اینکه تعدادی از فیلمهای سینمایی دارای اشکالاتی هستند، ایراد واردی است، اما باید گفت شما که این برنامه را به اصطلاح برای نقد و پاسخگویی به ایرادات مطرح شده به عملکرد سیما تدارک دیده اید، بهتر نیست از این فرصت پیش آمده به احسن وجه برای اقناع مردم استفاده شود، سینما که در سال حدود صد فیلم تولید میکند و به همین میزان برنامه در نقد و بررسی آن در شبکههای مختلف تولید میشود و اتفاقا منتقدینی مستقل و بدون رودربایستی برای آن برنامهها دعوت میشوند و حتی گاه بدون حضور منتقدان در برنامههای مختلف مورد عنایت قرار میگیرند.
گاهی مسولان تلویزیون جایگاه عمومی، انحصاری و فراگیر سیما و بودجه عام آن از خزانه عمومی کشور را فراموش میکنند و در مقایسه یا به طعنه از سینمای محدود و کم رمق کشور یاد میکنند که کاملا بیتناسب است، میزان تولیدات اندک، تعداد تماشاگران محدود، بودجه بسیار کم حمایتی، تولیدات مستقل، تماشاگران انتخاب کننده و همه مختصاتی که در مورد سینما بطور اعم و سینمای کشورمان خاصتر وجود دارد، این دو حوزه را در بسیاری از جنبهها غیر قابل مقایسه میسازد، برای همین است که تلویزیون به دلیل استانداردهای سختگیرانهتر، ارزشیتر و با توجه به مخاطب بودن خانوادهها با وجود نیاز به فیلم سینمایی تنها تعداد بسیار کمی از فیلمهای تولیدی را انتخاب و خریداری و آنهم با ممیزیهای مجدد خود پخش میکند.
در روزهای پخش سریال در چند مورد برخی بازیگران دو سه دیالوگ حذف شده قبل از پخش را بعنوان سانسور عنوان و آنها را در فضای مجازی منعکس کردند، قبلا چنین رفتارهای نقدگونه یا اعتراضی در سینما و توسط سازندگان مستقل اتفاق افتاده بود، ولی در سیما این اتفاق کم نظیر بود، سیما بهتر بود و بهتر است به عنوان تولید کننده، سفارش دهنده، تصویب کننده، تامین کننده بودجه و پخش کننده، بطور شفاف موضع خود را نسبت به این موضوع مشخص کند، بسیار نیکو و شایسته خواهد بود. اگر سیما در شفاف سازی صورت هزینه ها و پرداخت دستمزدها، چهارچوب قراردادها، محدوده مسولیت و حقوق عوامل سریال ها هم پیشقدم شود، این رویه بخوبی میتواند در اطلاع رسانی شفاف همه دستگاه های فعال ملی و با بودجه عمومی سازنده و الگو باشد.
در برنامه اشارهای گذرا به سکانس کپی شده از یک فیلم فارسی قبل از انقلاب شد و به سرعت از آن گذشتند و به هیچ وچه حق مطلب ادا نشد، مدیریت تلویزیون کلاه خود را قاضی کند، بر اساس معیارهای اعلامی خود، آیا اگر چنین اتفاقی در یک فیلم کم بیننده و غیر معروف میافتاد به همین نحو و با بیاهمیتی از آن میگذشتند؟ تلویزیون که کلی سلسله مراتب طرح، تصویب، نظارت بر ساخت و نظارت بر پخش دارد، لا اقل بهتر است مدیران اصلی و عوامل ذیربط رسما از این سهل انگاری عذرخواهی کنند و در قبال سایرین که رسانه در اختیار ندارند با سعه صدر بیشتری برخورد کنند./سعید فانیان I کارشناس و فعال رسانه
ثبت دیدگاه