نرمش مشروط عربستان برای عادی سازی روابط با اسرائیل

به نظر می رسد پادشاهی عربستان سعودی آماده است تا در مورد کاهش خواسته های خود در مورد موضوع فلسطین در برابر به رسمیت شناختن دولت یهود تجدید نظر کند.

عادی سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل که اولویت دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکاست، در راس دیدار آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا از ریاض از ششم تا هشتم ژوئن بود. امریکایی‌ها تا پایان سال به خود فرصت می‌دهند تا این موضوع را که اولویت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر دولت تندروی اسرائیلی نیز هست، پیش ببرند. پادشاهی سعودی که در برابر افزایش همکاری نظامی با واشنگتن و حمایت از برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود مذاکره می‌کند، نشانه‌هایی از گشایش را نشان می‌دهد.

روز پنجشنبه فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی گفت: «عادی سازی با اسرائیل به نفع منطقه است. این می تواند منافع قابل توجهی برای همه به همراه داشته باشد، اما بدون مسیری برای صلح برای مردم فلسطین، بدون پرداختن به این چالش، عادی سازی مزایای محدودی خواهد داشت. ما باید بر چگونگی یافتن راهی برای راه حل دو کشوری که به فلسطینی ها عزت و عدالت می دهد، تمرکز کنیم.»

به نظر می رسد رئیس دستگاه دیپلماسی عربستان سعودی با صحبت از «مسیر صلح» ساده نشان می دهد که ریاض آماده است تا خواسته های خود را کاهش دهد: ایجاد یک کشور فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷ دیگر شرط قبل از عادی سازی روابط با اسرائیل نخواهد بود. این فرمول در ابتکار صلح ملک عبدالله در زمانی که ولیعهد عربستان سعودی بود و در دوران پیری و از کار افتادگی ملک فهد، پادشاه اسبق عملا امور عربستان را در دست داشت، گنجانده شد. فرمولی که توسط کشورهای اتحادیه عرب در سال ۲۰۰۲ نیز تأیید شد.

به نظر می رسد پادشاهی عربستان سعودی نشان می دهد که از سرگیری روند صلح می تواند برایش کافی باشد. به قدرت رسیدن یک ائتلاف راست افراطی به رهبری بنیامین نتانیاهو در دسامبر ۲۰۲۲ که اتفاقا دولت متزلزلی دارد، کار او را آسانتر نمی کند. این ائتلاف با ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی مخالف است و اقداماتی را که به خشونت بین فلسطینی ها و اسرائیلی ها دامن می زند، چند برابر می کند.

دولت بایدن به پادشاهی عربستان سعودی تاکید می کند تا زمانی که بر سر قدرت است، به نفع این کشور است که با اسرائیل به توافق برسد، چرا که در کنگره امریکا، بسیاری از دموکرات‌ها با افزایش همکاری با پادشاهی مخالفند و از نقض حقوق بشر و جنگی که از سال ۲۰۱۵ در یمن به راه انداخته است، انتقاد می‌کنند. تیم بایدن اطمینان می‌دهد که راحت‌تر به توافقی که توسط دولت او منعقد شده است، برسند. اما امتیازاتی که سعودی‌ها درخواست می‌کنند، دولت بایدن را که از مسابقه تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه بین ریاض و تهران بیم دارد، دچار اختلاف کرده است.