هفتاد و هشتمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در حالی با حضور سران و وزرای امورخارجه ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل در نیویورک آغاز به کار کرده است که این سازمان با گذشت نزدیک به ۸ دهه از فعالیت خود همچنان با چالش های متعددی برای نهادینه ساختن صلح و امنیت در جهان مواجه است ۰
هرچند روسای کشورهای عضو بویژه کشورهای در حال توسعه در نشست های سالانه مجمع عمومی و در آسیب شناسی ناکارآمدی سازمان ملل از ساختار معیوب و توزیع ناعادلانه قدرت در این سازمان خصوصا شورای امنیت گلایه داشته خواستار اصلاح ساختار آن هستند اما با توجه تمایل اعضای دائم شورا به حفظ وضع موجود، ظاهرا آنچه تاکنون به جایی نرسیده ، فریاد عدالت خواهی اکثریت اعضا برای تغییر وضع موجود سازمان ملل است ۰
به رغم تلاش کشورهای در حال توسعه از جمله جمهوری اسلامی ایران برای کارآمد ساختن سازمان ملل متحد و عبور دادن آن از سازمان کشورهای قدرتمند به سازمانی که زبان گویای اکثریت اعضای ملل متحد و افزایش قدرت مجمع عمومی و لازم‌الاجرا شدن مصوبات آن باشد اما حق وتو اعضای دائم شورای امنیت و توصیه ای بودن مصوبات مجمع عمومی مبین این واقعیت است که برای نیل به این اهداف راه درازی در پیش است ۰
اعلام خواست کشورهای جنوب در نشست های سالانه مجمع عمومی که در قالب سخنرانی های عمومی روسای کشورهای عضو انعکاس می یابد هر ساله به منزله تلنگری به دبیرکل سازمان ملل و کشورهای صاحب قدرت در سازمان ملل محسوب می شود که می بایست خواست اکثریت اعضای سازمان ملل را جدی بگیرند چرا که این مطالبات هر ساله با قدرت بیشتری تکرار و پیگیری می شود ۰ بدون شک نادیده گرفتن و بی اعتنایی به چنین خواستی باعث افزایش شکاف بین شمال و جنوب خواهد شد۰
البته در مقاطعی دبیران کل سازمان ازجمله پطرس غالی و کوفی عنان با ارائه پیشنهاداتی همچون دستور کاری برای صلح ،موضوع اصلاح ساختار سازمان ملل متحد را در دستور کار و پیگیری جدی قراردادند اما به علت عدم استقبال اعضای دائم شورای امنیت ره به جایی نبرد۰
صرفنظر از مشکلات ساختاری سازمان ملل متحد ، در حال حاضر جهان با چالش هایی نظیر تغییرات آب و هوایی ،فقر ،تروریسم و جنگ های منطقه ای بویژه معضل دیرپای فلسطین و نافرمانی رژیم اسرائیل از اجرای قطعنامه های شورای امنیت ،جنگ روسیه و اوکراین ،قاچاق انسان و اخیرا نگرانی از پیامدهای فراگیر شدن هوش مصنوعی ودهها مشکل دیگر مواجه است که نقش سازمان ملل متحد در مدیریت آن ها بسیار کم رنگ و ضعیف است۰
علت ناکارآمدی و مدیریت ضعیف سازمان ملل متحد به این مهم بر می گردد که ریشه اصلی بسیاری از این مشکلات را بایستی در سیاست های برخی اعضای دائم شورای امنیت خصوصا آمریکا جستجو کرد۰
در ظاهر آمریکا با میزبانی سازمان ملل و پرداخت یک چهارم بودجه این سازمان خود را حامی اصلی سازمان ملل معرفی می کند اما در عمل واشنگتن از این موارد و حق وتو برای کنترل سازمان و مشروعیت بخشیدن به سیاست های مداخله جویانه خود در روابط با سایر اعضا بهره می جوید ۰
در چنین فضایی که سازمان ملل متحد برای افزایش کارآمدی و نهادینه ساختن اصول و اهداف منشور ملل متحد با معادلاتی چند مجهولی مواجه است نشست سالانه مجمع عمومی و انعکاس دیدگاه کشورهای عضو در آن فرصتی محسوب می شود تا بتوان به راه حل هایی اجرایی دست یافت ۰
به اعتقاد کارشناسان بهترین راهکار گوش فرا دادن به انتقادات و پیشنهادات روسای کشورهایی است که فارغ از سیاست مبتنی بر قدرت و صرفا بر اساس قدرت منطق به دنبال یاری رساندن به سازمان ملل برای عبور از مشکلات کنونی و ایفای نقش پررنگ این سازمان در حل و فصل معضلات بین المللی هستند ۰
طیفی ازاین کشورها که بزرگترین بلوک اعضای سازمان ملل متحد را تشکیل می دهند گروه یا بلوک غیرمتعهدها هستند ۰کشورهای غیر متعهد سالهاست که به دنبال توزیع عادلانه قدرت در نظام بین‌الملل بویژه سازمان ملل متحد هستند ۰این طیف از کشورها برای نهادینه شدن صلح ، عدالت و امنیت راهکارهای متعددی ارائه کرده اند اما برای عملیاتی ساختن این راهکارها از اراده و همگرایی لازم برخوردار نبوده اند به نظر می رسد با افول تدریجی قدرت آمریکا زمان آن فرا رسیده تا این کشورها با بهره گیری از این فرصت ، با همدلی و اراده قوی موجبات اجرایی شدن خواست های ۷۸ ساله خود را فراهم سازند۰
علاوه بر این تردیدی نیست همراهی چین و روسیه که هر دو به نوعی با اروپا و آمریکا در حال رقابت و چالش هستند با کشورهایی نظیر هند،برزیل ، ایران ، آفریقای جنوبی ، مصر و عربستان که همگی از اعضای بریکس بوده و به دنبال نظم نوین بین‌المللی هستند در این روند می تواند بسیار موثر باشد ۰
منبع: فرهنگ ایرانیان
ثبت دیدگاه