در چند روز گدشته جمهوری آذربایجان اقدام به یک حمله بزرگ در منطقه قره‌باغ کرده و گفته هدف حمله “احیای نظم قانون اساسی” است. این کشور ارامنه ساکن قره‌باغ کوهستانی را به “تحرکات تروریستی” متهم کرده است.در این‌حال وبنابر درخواست چند کشور از جمله ارمنستان قرار است نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل در مورد قره باغ در روز۵ شنبه ۲۱ سپتامبر برگزار شود.
در این زمینه، درخواست‌های بین‌المللی برای آتش‌بس ادامه یافت. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد روز چهارشنبه خواستار «توقف فوری جنگ» در قره‌باغ شد.”استفان دوجاریک ” سخنگوی گوترش گفت: «دبیر کل با شدیدترین عبارات خواستار توقف فوری جنگ، کاهش تنش و پایبندی دقیق به آتش‌بس ۲۰۲۰ و اصول حقوق بشردوستانه بین‌المللی است
در این حال گزارش رسانه های روسیه حاکیست هزاران نفر از ارامنه قره‌باغ بعد از آتش‌بس و اعلام خلع سلاح دولت قره باغ، به فرودگاه شهر خان‌کندی، مرکز منطقه قره‌باغ هجوم آورده و قصد خروج از این منطقه و ترک آن را دارند گرچه فرودگاه هیچ پرواز منظم و برنامه ریزی شده ای ندارد.
دولت خودخوانده قره باغ / آرتساخ نیز گفته است براساس شرایط آتش بس، روزپنجشنبه با مقامات باکو درباره بازگشت و ادغام ارامنه قره باغ در جمهوری آذربایجان و حقوق و جایگاه آنها در قالب قانون اساسی جمهوری آذربایجان مذاکره می کنیم. این به معنی پایان دولت و کشور مستقل آرتساخ (قره باغ) است
در این حال به گفته مقام های نظامی قره باغ، حداقل دو تن از کشته شدگان غیرنظامی بودند.جدای از آن، به گفته رسانه‌های ارمنستان، بیش از ۲۱۰ نفر از جمله ۱۲ کودک زخمی شدند.
از سوی دیگر همزمان با آغاز حملات ارتش جمهوری آذربایجان به منطقه قره باغ، نمایندگان پارلمان اروپا در بیانیه‌ای خواستار تجدیدنظر بروکسل در روابط با جمهوری آذربایجان شدند. در بیانیه صادره از سوی نمایندگان پارلمان اروپا در این خصوص آمده است که آنها خواستار اعمال تحریم‌هایی علیه باکو به دلیل تحولات دیروز در قره باغ شده‌اند
در این حال به نظر میرسد یکی از اهداف جمهوری آذربایجان از عملیات نظامی دیروز اعمال فشار به ارمنستان و تلاش برای ایجاد دالان زنگزور است؛ جمهوری اسلامی ایران بارها در بالاترین سطح نظامی و سیاسی هشدار داده که ایجاد دالان زنگزور و هر گونه اقدام برای ایجاد تغییرات ژئوپلتیکی در شمال‌غربی ایران خط قرمز جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود.
این در حالی است که بازیگران فرامنطقه‌ای به دنبال این هستند که با استفاده از جنگ قره‌باغ اهداف خود را در منطقه دنبال کنند، آمریکا،ورژیم صهونیستی و انگلیس در تلاشند با استفاده از مناقشه قره‌باغ، در منطقه پایگاه و حضور نظامی خودرا دایر و در عین حال بتوانند با تحریک مسائل قومیتی کانون جدید ناامنی علیه دشمنان و رقیبان خود، ایجاد کنند
در این مناقشه پیش از این شاهد دخالت بسیاری از قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی بودیم. بطور ویژه آذربایجان از حمایت شدید ترکیه برخوردار بود و ارمنستان نیز حمایت‌های قابل توجهی از روسیه دریافت کرد. آذربایجان همچنین متهم شد که از مزدوران خارجی و گروه‌های شبه نظامی در جریان این نبرد استفاده کرده است. رژیم جعلی اسرائیل نیز به دلیل تامین تجهیزات نظامی و هواپیماهای بدون سرنشین مورد نیاز ارتش آذربایجان، تحت انتقادات شدیدی قرار گرفت.
درهمین حال جمهوری آذربایجان و ترکیه به دنبال این هستند که اتصال جغرافیایی «پان ترکیسم» را از طریق ارمنستان فراهم کنند و این متناسب با طرح‌ها و اهدافی است که برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای مانند آمریکا و انگلستان هم دنبال می‌کنند.
از سوی دیگر تلاش اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریکا و روسیه قاعدتا باید تا پایان سال جاری میلادی به یک توافق صلح منجر شود. علاوه بر این رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه پیشنهاد برگزاری نشست میانجی‌گری در آخر این هفته را داده است.
در این باره جناح غرب یعنی آمریکا و اتحادیه اروپا که فعال شدن در حوزه قفقاز را نه برای کمک به آذربایجان یا ارمنستان بلکه در چارچوب رقابت خود با روسیه می دانند نیز موفقیت مذاکرات صلح را در جهت منافع خود تلقی نمی کنند.کشورهای غربی علاقمند هستند تا با تداوم درگیری در قفقاز بتوانند حضور خود در این منطقه و در کنار گوش روسیه را افزایش داده وموقعیت این کشور را تضعیف کنند
در همین حال یکی از چالشی ترین مشکلات باقیمانده میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از جنگ، گذرگاه لاچین است که باکو آن را مسدود کرده و با ایست بازرسی در آن، این مسیر مهم منطقه قره باغ را که به ارمنستان متصل می شود، دچار بحران انسانی کرده است.
در پی این تحولات ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به تحولات دیروز در منطقه قره باغ، ضمن ابراز نگرانی از تشدید درگیری ها در منطقه، خواستار رعایت مفاد توافق آتش بس از سوی همه طرف ها و حل و فصل مسایل از طریق گفتگو شده بود.کنعانی بار دیگر بر نقش کشورهای منطقه برای کمک به حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات تاکید و آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای برگزاری نشست ۳+۳ در این زمینه را یادآور شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه بار دیگر با تاکید بر مواضع اصولی کشورمان در خصوص این مناقشه اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران قره باغ را بخشی از جمهوری آذربایجان می داند و معتقد است مسائل آن از جمله حقوق و امنیت ساکنان آن باید در این چارچوب و از طریق گفتگو حل و فصل شود.
به هر حال منطقه قره باغ از چهارجهت در محاصره ارتش اذربایجان هستند و تنها جاده دسترسی به جهان خارج به ارمنستان راه دارد. این جاده هم توسط ارتش اذربایجان بسته شده است
این فعل و انفعالات با وضعیت قبل از جنگ دوم بر سر منطقه قره‌باغ که حدود سه سال پیش رخ داد، قابل مقایسه است. در آن زمان آذربایجان مناطقی را که ارمنی‌ها از زمان اولین جنگ در دهه ۱۹۹۰ به کنترل خود درآورده بودند، پس گرفتند
در نهایت به نطر می رسد رهبران ارمنی و ادری
پاشینیان و علی اف ، در بازی در نقش دشمن همدیگر !! یکی به عنوان ارمنی و دیگری به عنوان آذربایجانی بطور کاملا هماهنگ برای حضور غرب و آمریکا در قفقاز زمینه سازی می کنند!!
درست است که ایران قره باغ را متعلق به جمهوری آذربایجان می داند و اعمال حاکمیت بر این منطقه جزئی از حق حاکمیت باکو است. اما باکو با حمله اخیر به صراحت نشان داد که در مواقعی که احساس قدرت می کند و مانعی را بر سر راه خود نمی بیند، هیچ احترامی برای تعهدات حقوقی و ملاحطات و منافع همسایگانش قایل نیست. همین حمله به قره باغ با توافقی که الهام علی اف در ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ با پوتین و پاشینیان امضا کرد، مغایرت آشکار دارد. زیرا در آن توافق رییس جمهوری آذربایجان هم امضا کرد که قره باغ کوهستانی به همین شکل موجود تحت حفاظت نیروهای صلحبان روسیه دستکم تا پنج سال باقی بماند و به صراحت در آن توافق زمان ماموریت صلحبانی و نظارت نیروهای روسیه بر آتش بس در قره باغ پنج سال تعیین شده است. حالا علی اف روسیه را گرفتار در اوکراین و ایران را در مورد قره باغ منفعل یافته و حمله را آغاز کرده است و به ایران و روسیه هم گستاخانه غیررسمی هشدار می دهد که دخالتی نکنید! حکومت باکو در همکاری با رژیم صهیونیستی و ترکیه و انگلیس است، در زمانی که همین احساس توان برای ترکتازی را بکند، در جنوب ارمستان هم ماجراجویی خواهد کرد. بزرگراه پرهزینه تا زنگیلان و مرز سیونیک ارمتستان بیهوده احداث نکرده اند که در آنجا به بن بست برسد!!
بهر حال شواهد نشان می دهد جمهوری آذربایجان تصمیم گرفته است این بار با جدایی‌طلبی ارمنی در قره‌باغ کنار نیاید و اکنون ارتش آذربایجان به طور مستقیم با حذف «منطقه خاکستری» در منطقه قره‌باغ عملیات نظامی آغاز کرده است.
بهرتقدیر نشست اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی عملیات نظامی جمهوری آذربایجان و بحران منطقه مورد مناقشه قره‌باغ کوهستان امروز پنج‌شنبه ۲۱ سپتامبر برگزار می‌شود اما بعید به نظر میرسد تنش ها کاهش یابد چرا که امریکا و اذنابش برای تسلط بر منطقه و مقابله با روسیه اهداف دیگری را دنبال می کنند.
شایان ذکر است
نخستین جنگ بین دو کشور جنگی هفت ساله بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴ میلادی، مدتی بعد از فروپاشی اتحاد شوروی سابق به راه افتاد و بعد از آن دورهای مکرری از درگیری بین آنها در مرزی که هنوز تعریف نشده، رخ داده است.
دولت خودخوانده قره‌باغ، متشکل از ارمنی‌ها، که از سال ۲۰۱۷ این منطقه را “جمهوری آرتساخ” می‌نامد، با اینکه کاملا در داخل مرزهای جمهوری آذربایجان قرار دارند، تاکنون نپذیرفته که با خاک جمهوری آذربایجان ادغام شود.
در پایان ناطران اگاه معتقدند ایران می تواند به عنوان یک بازیگر فعال و تاثیر گذار با اتکا به اصول منطقی خود،برای برقراری آتش بس بین دو همسایه، بازگرداندن صلح آمیز قره باغ به آذربایجان با تامین امنیت اقلیت ارمنی، ایفای نقش نماید.
منبع: فرهنگ ایرانیان
ثبت دیدگاه