استعفای اخیر دولت تشکیلات خودگردان فلسطین و تحولاتی از این دست موجب گمانه‌زنی‌هایی درباره سیاست‌های آتی فلسطین- به ویژه در مورد نقش‌آفرینی احتمالی تشکیلات خودگردان در اداره نوار غزه پس از پایان جنگ اسرائیل- شده است.
چندی پیش محمد شتیه نخست‌وزیر فلسطین اعلام کرد که استعفای کابینه خود را به محمود عباس رئیس‌جمهور دولت خودگردان فلسطین ارائه کرده است.شتیه دلیل اتخاذ این تصمیم را تشدید بی‌سابقه تنش‌ها در کرانه باختری و بیت‌المقدس و البته درگیری نوار غزه با جنگ و نسل‌کشی و گرسنگی عنوان کرده است.
او هم‌چنین به دشواری‌های اقتصادی تشکیلات خودگردان به واسطه کاهش درآمدهای مالیاتی اشاره کرد و گفت که اسرائیل همواره خواهان تبدیل تشکیلات خودگردان به یک نهاد اداری بدون هیچ‌گونه محتوای سیاسی بوده است.
استعفای کابینه دولت خودگردان فلسطین- که البته گفته شده که تا پایان ماه مارس و تشکیل دولت جدید به کار خود ادامه خواهد داد- از سوی کاخ سفید مورد استقبال قرار گرفته و متیو میلر یکی از سخنگویان نهاد ریاست جمهوری آمریکا به صراحت گفته که ایالات متحده از اقدامات تشکیلات خودگردان برای «اصلاح و احیای خود» حمایت می‌کند.
بسیاری این استقبال و دیگر مواضع حمایتی آمریکا را مقدمه سپردن غزه به تشکیلات خودگردان فلسطین می‌دانند. چیزی که همین چند روز پیش از سوی احمد مجدلاینی وزیر امور اجتماعی دولت شتیه نیز مورد تأکید قرار گرفت- که این اقدام را در راستای تسلط تشکیلات خودگردان بر سراسر فلسطین و باز کردن مسیر سیاسی به سوی پایان اشغالگری اسرائیل عنوان کرد.رویکردی که از سوی موسی ابومرزوق رهبر ارشد حماس نیز مورد استقبال قرار گرفت- و او در گفتگو با شبکه ماهواره‌ای الغد مصر گفت که «حماس با تشکیل یک دولت تکنوکرات برای اداره نوار غزه پس از جنگ موافقت خواهد کرد».
نیاز دیرینه به اصلاحات
نقش‌آفرینی بالقوه تشکیلات خودگردان فلسطین بعد از خاتمه جنگ کنونی غزه با بحث‌های چندین و چند ساله گروه‌های مختلف فلسطینی در مورد نیاز تشکیلات خودگردان، سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) و حماس به انجام اصلاحات و در ادامه آن هم پایان دادن به اختلافات و شکاف‌های سیاسی موجود بین فتح و حماس در هم آمیخته است.
در سال ۲۰۱۸ شورای مرکزی فلسطین که یکی از زیرمجموعه‌های اضطراری شورای ملی پارلمان ساف است، خواستار برگزاری انتخابات عمومی برای تمام سطوح نظام سیاسی فلسطین شد. این خواسته از سوی نهادهای درخواست‌کننده به عنوان نقطه شروعی برای پایان دادن به شکاف‌های سیاسی و به دنبال آن هم اتحاد مجدد کرانه باختری و نوار غزه تحت یک رهبری واحد مطرح شده بود.
در اواخر سال ۲۰۲۱ نیز محمود عباس برای اولین بار از سال ۲۰۰۶ به بعد دست به برنامه‌ریزی برگزاری یک انتخابات در ماه مه آن سال زد. با این حال در ماه آوریل او انتخابات را لغو کرد و گفت تا زمانی که اسرائیل به تشکیلات خودگردان اجازه سازمان‌دهی مراکز رای‌گیری در اورشلیم را ندهد، این انتخابات برگزار نخواهد شد.
در ژوئن همان سال هم به دنبال کشته شدن نزار بنات، مخالف فلسطینی و نامزد انتخابات لغو شده در حین دستگیری توسط نیروهای امنیتی خودگردان، موجی از اعتراضات علیه تشکیلات خودگردان در کرانه باختری به راه افتاد.ناآرامی‌هایی که منجر به افزایش فشار آمریکا و اتحادیه اروپا برای اصلاح تشکیلات خودگردان شد.
رمزی رباح یکی از اعضای کمیته اجرایی ساف و از رهبران ارشد جناح چپ سازمان آزادیبخش فلسطین استعفای دولت شتیه و درخواست برای تشکیل یک دولت تکنوکرات را پاسخی به فشارهای بین‌المللی- به ویژه از سوی ایالات متحده- عنوان می‌کند.با این حال رباح خاطرنشان می‌کند که سوال اصلی این است که نقش این دولت تکنوکرات در آینده در چه سطحی خواهد بود. آیا شامل اجرای اصلاحات، نظارت بر بازسازی غزه و آماده‌سازی برای برگزاری انتخابات نیز خواهد بود؛ یا فقط تا زمانی که دولت جدید روی کار بیاید، کارهای معمول دولت را انجام خواهد داد؟
پرسشی که اگر پاسخ‌اش این دومی باشد، ما را به یک اپیزود بسیار تاریک خواهد برد، زیرا شکل تازه‌ای از بازگشت به پارادایم اسلو خواهد بود و دولت خودگردان را به یک نهاد اداری صرف در حد و اندازه یک شهرداری تبدیل خواهد کرد.
منبع: شفقنا
ثبت دیدگاه