اما نیروهای آمریکایی، بین‌المللی و افغان، دولت اول طالبان را در سال ۲۰۰۱ سرنگون کردند و این گروه شورش نزدیک به ۲۰ ساله خود را آغاز کرد و در سال ۲۰۲۱ بار دیگر قدرت را به دست گرفت ولی این بار موفق شد همه افغانستان را زیر سلطه خود در آورد.
کارشناسان امور افغانستان بر این باورند که زندگی نسل اول – یا نسل بنیانگذاران – جنبش طالبان از نظر فکری و حتی از نظر سطح زندگی یک سویه بود، در حالی که زندگی، عقاید و نگرش نسل دوم در مقایسه با پیشینیان تفاوت قابل توجهی دارد.
آرامش پس از جنگ
«ذبیح الله مجاهد»، سخنگوی دولت طالبان به الجزیره گفت: «تغییر یک روند مستمر در زندگی بشر است. قبلاً در کوه بودیم و مشکلات مربوط به آن را تحمل می‌کردیم، زندگی در آنجا سخت بود. اکنون بیشتر اعضای طالبان در شهرها مستقر شده‌اند. و به دلیل پایان جنگ در افغانستان، وضعیت معیشتی آنها بهتر شده است و اکنون بیشتر بر زندگی شخصی خود تمرکز دارند و سبک رسمی و دولتی تعامل با مردم را یاد گرفته‌اند.»
وی افزود: «از زمانی که به قدرت رسیدیم تجربیاتی در ارائه خدمات به مردم کسب کردیم، قبلاً جنگ در فکر و اندیشه ما جای زیادی داشت و اکنون شرایط تغییر کرده است، طرز فکر و نگاه ما به زندگی تغییر کرده است. من فکر می‌کنم که این یک تحول مثبت است.»
کارشناسان امور افغانستان بر اعتقادند که نسل اول جنبش طالبان حکمرانی چندانی نداشت زیرا حکومت آن به سرعت سقوط کرد و نتوانست تمام نقاط کشور را به کنترل خود درآورد اما نسل دوم، تمام اراضی افغانستان را زیر سلطه خود گرفته است و امروز به تنهایی بر این کشور حکومت می‌کند و از تمام مزایای دولتی برخوردار است، و اوضاع معیشتی و سطح زندگی‌شان بهبود ملموسی یافته است زیرا اکثر اعضای طالبان با خانواده‌های خود در شهرهای بزرگ مانند کابل، قندهار، هرات، مزار شریف و جلال آباد زندگی می‌کنند.
نسل جدید
«جوان خالد زدران» از اعضای نسل دوم جنبش طالبان محسوب می‌شود که اکنون ۳۳ سال دارد و در سال ۲۰۰۱ با خانواده اش از وزیرستان به ایالت خوست در جنوب شرقی افغانستان بازگشت و با طالبان همدردی کرد زیرا خانواده‌اش در مقابل حمله آمریکا ایستادند، اما او پس از کلاس پنجم مدرسه را رها کرد و به طالبان پیوست و اعلامیه‌های این گروه را برای تحریک مردم علیه دولت افغانستان و نیروهای خارجی در خوست پخش می‌کرد.
زدران از سال ۲۰۰۸ علیه نیروهای آمریکایی اسلحه به دست گرفت و در بسیاری از عملیات‌های نظامی شرکت کرد.پس از به قدرت رسیدن طالبان، زادران به عنوان سخنگوی پلیس افغانستان در کابل منصوب شد و در یک مجتمع مسکونی مجلل مستقر شد و پسران و دخترانش – بر خلاف بقیه طالبان – به مدارس مدرن می‌روند و در مشهورترین باشگاه ورزشی کابل ورزش می‌کنند.
وی به الجزیره گفت: «نسل دوم نسبت به نسل قبلی از امکانات بسیاری برخوردار است. در آن زمان اینترنت در دسترس نبود، اما اکنون می توانید پیام خود را از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند پلتفرم X و فیس‌بوک و به زبان‌های مختلف مانند عربی، انگلیسی و فارسی ارسال کنید، ابزارهای مدرن مسیر را بسیار کوتاه کرده است.»
زدران می‌افزاید: «جنگجویان طالبان زندگی غیرنظامی را تجربه نکردند، پس از خروج آمریکایی‌ها بیشتر آنها در شهرها ساکن شدند و اکنون با شیوه زندگی در آن آشنا شده‌اند. پس از تعامل با مردم شهرها با طرز تفکر آنها آشنا شدیم و ما اکنون می‌توانیم با خیال راحت با آنها تعامل کنیم. زندگی در شهر جنبه‌های مثبت زیادی دارد و تاثیر مستقیمی بر زندگی و نحوه تفکر ما خواهد گذاشت.»
جلوه‌های جالب توجه
تحلیلگران سیاسی بر این باورند که جنبش طالبان پس از به قدرت رسیدن در سال ۲۰۲۱ به دنبال آن است که خود را متفاوت از آنچه در اواخر دهه ۱۹۹۰ در قدرت بود به تصویر بکشد، اگرچه از نظر ایدئولوژیک تغییری نکرده است اما معتقدند که نمی‌توانند شرایط متفاوت از دهه نود را نادیده بگیرند.
«احمد کریمی»، نویسنده و پژوهشگر سیاسی، به الجزیره گفت: «طی دو دهه گذشته، جامعه افغانستان تغییرات زیادی کرده است و جنبش طالبان با نسل جدیدی از مردم افغانستان مواجه است. با این نسل، طالبان نیاز به تغییر طرز تفکر خود دارد و تعداد زیادی از رهبران طالبان نیاز خود به تغییر را با ظهور و بروز وضعیت جدید توجیه می‌کنند.»
«عبدالرشید نوری»، استاد دانشگاه به الجزیره گفت: «تعداد زیادی از نسل دوم طالبان می‌خواهند همگام با زمانه باشند و اکنون بر آموزش زبان انگلیسی و علوم رایانه تمرکز کرده‌اند چرا که آن را برای دستیابی به شغل دولتی برجسته ضروری می‌دانند.»
از سوی دیگر، برخی از شبه‌نظامیان طالبان که متعلق به نسل دوم هستند به الجزیره می‌گویند که زندگی شهری «خسته‌کننده‌تر و دارای صبغه دینی کمتری است» است.
حسام خان (۳۷ ساله) یکی از کارمندان وزارت کشاورزی افغانستان اظهار داشت: «روابط اجتماعی در روستاها نزدیکتر از شهرهاست. زمانی که ما با آمریکایی‌ها می‌جنگیدیم، از احترام روستاییان برخوردار بودیم. الان اوضاع در شهر فرق کرده است، دلم برای روستای خودم تنگ شده است.»
منبع: شفقنا به نقل از الجزیره
ثبت دیدگاه