کریستین اولیور و صائم سعید، خبرنگاران سرویس اروپایی پالیتکو در گزارشی با عنوان دردسرهای طالبان برای همسایگان افغانستان نوشتهاند: در کوتاه مدت اسلام آباد و تهران هر دو خوشحال از مزیت سیاسی مبتنی بر تحقیر و تضعیف واشنگتن، و در بلندمدت هر دو نگران چشمانداز تهدیدهای بالقوه ناشی از قدرت گرفتن این گروه بنیادگرا هستند.
عمران خان، نخست وزیر پاکستان ، تسخیر مجدد طالبان بر افغانستان را “شکستن قید و بند بردگی [آمریکایی]” توصیف کرد و ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران گفت که شکست آمریکا یک «فرصت اولیه برای احیای زندگی در امنیت و صلح پایدار» بود.
اما آنها میدانند که این یک موضع خوش بینانه است. در حقیقت ، هر دو به سختی تحت فشار قرار خواهند گرفت تا خود را در بحران انسانی و امنیتی نبینند، به ویژه به دلیل موج بالقوه پناهندگان که هیچ کدام برای مقابله با آنها مجهز نیستند. در مجموع این دو کشور در حال حاضر محل زندگی حدود ۵ میلیون افغان هستند.
خوش بینی محتاطانه پاکستان
در حالی که سرویس امنیتی پاکستان در موفقیت طالبان در دهه ۱۹۹۰ بسیار مهم بود ، اما اکنون این پویایی مبهم تر شده است. طالبان اکنون به لطف همکاری با آمریکا در جنگ افغانستان به پاکستان با شک و تردید نگاه می کنند و اسلام آباد اکنون میترسد که روابط بین طالبان پاکستانی و افغانستانی خطر شورش های شدید اسلامگرایان را در مرزهای خود افزایش دهد
نها انصاری ، تحلیلگر مقابله با تروریسم مستقر در واشنگتن گفت: “پاکستان” تصور می کند [تصرف] یک پیروزی برای اسلام و یک شکست برای آمریکا خواهد بود. این نشان دهنده یک احساس داخلی است که بسیار طرفدار اسلام و بسیار ضد غرب است.”
پاکستان همچنین از دیدن ذلت رئیس جمهور اشرف غنی، که هنگام ورود طالبان به کابل، فرار کرد، خوشحال است. غنی به هند، نزدیکتر بود و روابطش با دولت پاکستان در سطح پایینی قرار داشت.
مادیها افضل ، متخصص پاکستان در موسسه بروکینگز می گوید: همه به خوبی از روابط مشکل دار پاکستان با دولت افغانستان و رابطه پیشین آن با طالبان آگاه هستند. اسلام آباد معتقد است که با وجود طالباندر قدرت نسبت به قبل از نفوذ بیشتری در افغانستان خواهد داشت.
انصاری گفت: با توجه به حمایت های انجام شده در گذشته ، اعتقادی وجود دارد که این یک دولت دوستدار پاکستان است ، که پاکستان در صلح خواهد بود. آنها می توانند صلح را تضمین کنند زیرا افغانستان اکنون دولتی دارد که به آنها گوش می دهد یا با آنها دوست است.
نگرانی امنیتی پاکستان
اما این با تصویر کامل فاصله دارد. پاکستان همچنین عمیقا نگران این است که بازگشت طالبان افغانستان از نظر اسلام گرایان خود به چه معناست. پس از یک عملیات بزرگ نظامی که در سال ۲۰۱۴ آغاز شد ، بسیاری از رهبران طالبان پاکستانی از طریق مرز به افغانستان فرار کردند و در آنجا پناهگاهی امن پیدا کردند و معلوم نیست که آیا طالبان افغان اکنون در پیگیری آنها به پاکستان کمک خواهد کرد یا خیر.
انصاری گفت: “شما نمی توانید به جبهه سیاسی طالبان اعتماد کنید. شما نمی توانید به تعهدات آنها اعتماد کنید زیرا یا آنها بر سربازان خود واقعاً کنترل ندارند ، یا وانمود می کنند که ندارند.”
وی افزود: طالبان همیشه این امتیاز را بر پاکستان خواهند داشت: «ما همیشه می توانیم این افراد را آزاد کرده و به آنها پناهگاه امن بدهیم».
افضل با توجه به این پویایی قدرت گفت که پاکستانی ها احتمالاً از تکقطبی شدن قدرت در دست طالبان پشیمان هستند. افضل گفت: چیزی که احتمالاً ترجیح می دادند، مذاکره سیاسی با طالبان در موضع قدرت بود، اما شاید نه به عنوان تنها بازیگر صحنه در افغانستان.
در مورد پناهندگان ، پاکستان هشدار می دهد که نمی تواند با آن کنار بیاید. ظهیر اسلم جانجوآ سفیر پاکستان در اتحادیه اروپا گفت: پاکستان ظرفیت یا منابع لازم برای پذیرش پناهجویان دیگر را ندارد.”
جانجوآ با هشدار آشکار به اتحادیه اروپا افزود: اگر پناهندگان به پاکستان سرازیر شوند، بر وضعیت ما تأثیر خواهند گذاشت. و سپس آنها ممکن است در آنجا متوقف نشوند، و احتمالاً به کشورهای دیگر نیز نقل مکان کنند. وظیفه دیگر کشورهاست که وظیفه خود را انجام دهند.
سوءظن متقابل تهران و طالبان
برای ایران محاسبات متفاوت است. ایران عمدتا شیعه دارای سابقه دشمنی شدید با طالبان سنی است ، به ویژه از زمانی که طالبان دیپلمات های ایرانی را در شهر مزارشریف در سال ۱۹۹۸ به قتل رساندند. در سال های اخیر ، تهران تلاش های را برای تعامل با طالبان انجام داده است. اما این بعید است که اگر تهران با حملاتی علیه جامعه شیعه در افغانستان روبرو شود، همین تعامل را ادامه دهد.
ثبت دیدگاه